Microsoft Small Business Server 2003 R2 sürümü ile beraber gelen servislerden biride Exchange servisidir . Bu makalemde SBS ile beraber gelen Exchange in kurulum ve yönetiminden bahsedeceğim .
SBS Kurulumunu daha önceki SBS makalelerimde detaylı olarak anlatmıştım , ancak kurulumda directory servisleri dışındaki servislere yer vermemiştim . O nedenle öncelikle kurulumla beraber Exchange Servisinin nasıl SBS bünyesinde çalıştırılacağını görelim.
SBS kurulumu bittikten sonra karşımıza çıkan sihirbaz yardımı ile SBS üzerinde istediğimiz servisleri seçebilmekteyiz.
Yukarıdaki şekilde , SBS kurulumu ile hangi servislerin seçileceğini belirlediğimiz ekran yer almaktadır . Burada Premium teknolojilerinden olan SQL ve ISA Servisini göremiyoruz , çünkü onların ayrıca iki adet cd si bulunmakta ve tüm kurulum bittikten sonra istenmesi halinde ayrıca kurulabiliyorlar. Ben de yükleme sırasında Exchange Server ında seçili olmasını sağlıyorum .
Kurulum bir hayli uzun sürecektir , bu süreçte sizden sırası ile SBS CD leri isteneceği için kurulumu takip etmenizde yarar var. Kurulum bittikten sonra makineniz restart olacak ve açıldığında aşağıdaki gibi bir ekran sizi karşılayacaktır.
Kurulumun üstüne ek servisleri konfigüre etmek istiyorsanız bu wizard ı kullanabilirsiniz. Ben sistem açıldıktan sonra hemen Exchange Server ı açıyor ve genel bir kontrol yapıyorum .
Eğer Kurulumu SBS Premium SP1 ile yapmışsanız Exchange versiyonunuz yukarıdaki gibi SP1 li olacaktır , ancak SBS Premium R2 ile yapmış iseniz ise aşağıdaki gibi SP2 li olacaktır.
Kurulumun ardından Exchange Server ın dış dünyadan mail aması ve düş dünyaya mail atması için yapılması gereken birkaç adım bulunmaktadır . SBS Kurulumu ile birlikte Exchange Server şirket içi mail dolaşımına ve OWA gibi temel hizmetlere destek vermektedir . Biz ise SBS ile gelen Exchange üzerinde dış dünya ile mail almak ve göndermek için iki seçeneğimiz bulunmaktadır .
İlk olarak Microsoft SBS ürününü dizayn ederken kobi çapında firmaları seçmiş ve bunların Exchange server ı dış dünyaya açık bir mail server haline getiremeyeceklerini düşünmüştür . Bu düşüncenin altında yatan ise ; Dış dünyaya açık bir Exchange server için sabit yani kararlı ve yeterli derecede bant genişliğine sahip bir internet bağlantısı , Exchange Server üzerinde bulundurulacak Virüs ve Spam çözümlerinin maliyetleri ve güvenlik gibi nedenlerden dolayı POP3 konnektör yardımı ile bir ISP üzerindeki mailleriniz Exchange Server a bir hesap ile çekip dağıtabilirsiniz . Bu çözümde sahip olduğunuz Exchange Server dış dunyadan direk mail kabul etmemektedir ,çünkü sizin domain isminizin MX kayıdına karşılık gelen ip adresi sizin sahip olduğunuz ip adresi değil anlaşmış olduğunuz ISP nin ip adresi olacaktır . Bu nedenle dünya üzerinden atılan herhangi bir mail sizin domain için bir MX sorgulaması yapar , sonucunda çıkan ip adresine ise 25 nolu porttan SMTP protokolü ile iletişime geçer ve mail i bırakır . Bu ISP nin mail serverıdır , siz ise belirli saatlerde ISP nin size vermiş olduğu yetkili bir kullanıcı ile Aynı POP3 mail alır gibi sizin domain inize ait olan bütün mailleri çeker ve gelen maillerde ki “to” kısmından mailleri mailboxlara dağıtır . Mail gönderme sırasında ise yine siz tanımlayacağınız bir SMTP Konnektör yardımı ile mail i direkt olarak internete değil ISP ye atarsınız , ISP ise mail i sizin adınıza dış dünyaya ulaştıracaktır . ( POP3 konnektör konulu ayrı bir makalede uygulamalı olarak anlatacağım )
Diğer çözüm ise ; SBS Server üzerindeki Exchange Servisini direkt olarak dış dünyaya mail atacak şekilde ayarlayabiliriz. Günümüzde internet bağlantılarındaki hız artışı ve fiyat düşüşü nedeni ile bu mantıklı bir çözüm olarak gözükmektedir . Bunun için öncelikle bir hosting firmasından alan adınızı satın alırsınız . Örneğin hakanuzuner.com . Ardından yine çalıştığınız hosting firması üzerinde bu alan adı için bir zone açtırırsınız ve bu zone içerisine bir adet A kayıdı ( mail ) , bir adet MX kayıdı ( mail .hakanuzuner.com ) ve bir PTR kayıdı açtırırsınız . MX ve PTR için ip adresi olarak sahip olduğunuz sabit ip adresini verebilirsiniz. Bu işlemlerden sonra dünya üzerinde herkes mailleri ( size ait olanları ) artık sizin ip adresinize yollayacaklardır . Tabi bunun için ADSL modem veya kullandığınız firewall üzerinde mail trafiği için 25 nolu portu Exchange Server a yönlendirmeniz gerekmektedir .
[ nslookup aracı ile MX kontrolu. 208.109.209.128 sizin real ip adresiniz olmalı ]
[ internet üzerinden MX kontrolü . dnsstuff adresinden ]
Buraya kadar yapılanlar hep dışarısı ile ilgili idi , Exchange üzerinde ise aslında yapmanız gereken bir ayar yoktur . Çünkü Exchange 2003 kurulması ile beraber mail alma ve göndermek için hazırdır . ( not : SBS kurulumlarında genellikle .local uzantılı domainler kurulmaktadır , bu durumda internet üzerinde satın alacağınız alan adı local içeremeyeceğinden bunun hakanuzuner.com olara alındığına dikkat edin , her ne kadar domain hakanuzuner.local kullanılsa da Exchange üzerine alıcı İlkerlerinden ikinci bir SMTP adresi tanımlanarak “com” uzantılı maillerde alınır ve gönderilebilir. )
Makalemin ilinci bölümünde ise Exchange Server üzerindeki ayarlara değineceğim .
