Beni bilişim sektöründen tanıyorlar için bu makale başlığı bir hayli ilginç olmuştur, genelde kurumsal ürün, hizmet veya servisler ile ilgili yazılar yayınladığım için bu konu başlığı çok farklı gelmiş olabilir. Ancak her anne baba gibi bizlerde çocuklarımızın özellikle internetin sağladığı pek çok kolaylık yanında vereceği zararlardan korumak için önlemler alıyoruz. Aslında bu makalenin hikayesi benzer bir konuda benden bir arkadaşımın destek istemesi ile başladı. İki kız çocuğum var ve genelde çok fazla gözetimsiz youtube izlemiyorlar. Akıllı televizyon üzerinden youtube açtığımız için izledikleri mutlaka annesi veya benim gözüme takılıyorlar. Ancak daha büyük yaşlarda malum hele ki kendi telefonu olan çocuklar için youtube ciddi sorunlara neden olabilir. Başlık her ne kadar youtube olsa bile aslında kullanacağımız alt yapı sayesinde pek çok içerik sınırlandırılabilir.
Öncelikle bu tür çözümleri bizler aslında yıllardır şirket ortamlarında kullanıyoruz. Hatta benim bu makalemde yer verdiğim çözüm dışında yine pek çok alternatif çözümler var. Örneğin anti virüs yazılımlarının telefona yüklenmesi ve onun üzerinden sitelerin sınırlandırılması gibi. Ama ben merkezi yönetimi yani çocukların erişemeyeceği modem veya benzeri ara yüzlerden ve onların cihazlarına fiziksel olarak erişmeden kapatmak isterim. Evde olduğumuz için şirketlerde kullandığımız firewall olarak isimlendirdiğimiz ürünleri ne yazık ki evde konumlandıramıyoruz. Veya çok gelişmiş firewall özelliği olan bazı ADSL modemlerde bütçe nedeni ile ne yazık ki çok aktif kullanamıyoruz.
Eğer evinizdeki modem/router hali hazırda URL filtreleme, web filtreleme yapabiliyor ise aslında basitçe aşağıdaki gibi bir yasaklama yapabilirsiniz;
Görsel1
Ancak alacağınız her modem/route’ da yukarıdaki gibi bir sınırlandırma özelliği olmayabilir. Elinizde bir internet bağlantısı var ise örneğin kablonet, Türk Telekom ADSL veya Fiber ya da diğer çözümler için öncelikle size hizmet sunan şirket ile görüşmenizi tavsiye ederim. Onların mutlaka Aile Koruma paketleri vardır ancak bu cihaz bazlı youtube yasaklama gibi özellikler sunmaz. Yani tüm internetinizi güveli yaparsanız siz dahil evinizdeki tüm cihazlar bundan etkilenir ki youtube yine yasaklanmayabilir, günün sonunda pek çok yararlı içerikte vardır. Bu noktayı size bırakıyorum.
Diyelim servis sağlayıcınız ile görüştünüz ve dediniz ki ben evimdeki çocuklarıma ait telefonlar veya bilgisayarlar için yani seçeceğim cihazların yine seçeceğim saatler için web sitelerine veya içeriklere erişmesini istemiyorum, eğer bu hizmeti alamıyorsanız öncelikle SafeDNS desteği olan bir modem edinmeniz gerekli. Bu sahip olduğunuz mevcut modem üzerinde de desteklenebilir, bu nedenle herhangi bir marka önermiyorum. Hatta biraz teknik bilginiz var ise modem üzerinden SafeDNS ip adreslerini modeme tanıtıp sabit ip adresinizin olması koşulu ile her modemde çalıştırabilirsiniz.
Bu konuya yabancı olanlar için biraz daha konuyu sadeleştirmek istiyorum.
SAFEDSN bir DNS hizmeti olup temel olarak kullandığınız cep telefonu, bilgisayar, tablet veya bunların hepsinin üzerinden internete çıktığı modem/router ile çalışabilir. Bunun için öncelikle bir hesap açmanız gerekiyor.
Hesap açtıktan sonra 15 günlük deneme süreniz bulunmaktadır. Bu süre zarfında istediğiniz gibi yukarıdaki senaryoları deneyebilirsiniz. Yani örnek cep telefonuna uygulamayı yükleyebilir ya da tabletiniz veya bilgisayarınıza yine benzer şekilde yükleme yapabilirsiniz. Temel olarak aşağıdaki gibi bir panele sahiptir.
Görsel2
Hesap açtıktan sonra yine aşağıdaki link üzerinden istediğiniz senaryoya göre yükleme yapabilirsiniz.
Mesela iphone için yükleme mi yapmak istiyorsunuz
https://www.safedns.com/guides/mobile_vpn_guide
Yukarıdaki adımları takip edebilirsiniz.
Ama ben aileler için daha kolay olacağını düşündüğüm mevcut modemleri ile entegrasyonu paylaşacağım. Eğer modemin desteği var ise yani aşağıdaki gibi bir menüye sahip iseniz safedns hesabı oluştururken kullandığınız kullanıcı adı ve şifresini ekrana girebilirsiniz. Bu sayede safedns konsolundaki ayarları modem otomatik alacaktır.
Görsel3
Peki safedns desteği yok ise ne yapabilirsiniz? Bu durumda modem ayarlarınızda aşağıdaki iki ip adresini Telekom veya modemin verdiği DNS ip adresleri ile değiştirmeniz gerekli.
195.46.39.39
195.46.39.40
Bu durumda modem tüm dns isteklerini safedns şirketine ait bu iki sunucuya gönderecek, ancak sizin kim olduğunu anlaması için sabit bir ip adresinizin olması gerekli. Özetle ya SafeDNS destekli bir modem ya da sabit ip adresiniz olmalı. Bu sabit ip adresini aşağıdaki ekrana girmeniz gerekli;
Görsel4
“You can add 3 IP addressess” bölümüne 3 tane ip yazabilirsiniz. Ancak sabit ip adresiniz yok ise ne yazık ki bu durumda modem/route temelli çözümü kullanamazsınız. Burada bu ikinci çözümün bir kötü yanı da cihaz ayrımı yapamıyor olmanız. Yani safedns desteği olan modemlerde Resim2’ ye bakacak olursanız hangi istemcilerin safedns ip adreslerini kullanacağını seçebiliyorsunuz. Yani çocuklarınızın telefonları, tabletleri ve bilgisayarları youtube’ a giremiyorken akıllı televizyonunuz veya sizin cihazlarınız sorunsuz bağlanacaktır.
Peki yapılandırma olarak ne yapabiliyoruz?
Öncelikle safedns bedava bir hizmet değil, yıllık 20$ gibi bir ücreti var, aslında çocuklarımızın güvenliğini düşünürsek aylık 15TL ödemek çok olmasa gerek. Peki servisi satın aldınız veya ilk 15 gün denemek istiyorsunuz. Bu durumda yapılacak işlem adımları aşağıdaki gibidir;
SAFEDNS hesabınızı açtıktan sonra aşağıdaki adres üzerinden profiller bölümüne gelin;
https://www.safedns.com/cabinet/profiles
Görsel5
Buradaki amaç birden çok profil oluşturmaktır. Örneğin büyük ve küçük çocuklarınız ya da farklı içerik yasaklama profilleri istiyorsanız onların oluşturabilirsiniz. İki profil ekleyebiliyorsunuz. Ben ek bir profil oluşturmadım, yani tüm yasaklamaları tek bir profilde yapacağım. Daha sonra “Domains” bölümüne gelip youtube için gerekli olan URL adreslerini tanımlayın (Note: siz bir tane “youtube” yazdıktan sonra otomatik olarak size zaten bu adresleri önereceği için tek bir youtube tanımından sonra diğerlerini kendisi ekleyecektir. Önermez ise siz elle ekleyin.
Görsel6
Görsel7
Görsel8
Eğer böyle bir öneri gelmez ise yukarıdaki adresleri elle girebilir veya benim önerim yeni bir profil açıp deneyebilirsiniz.
Daha sonra modem ara yüzünüzü açın ve SafeDNS bölümünden hesabınızı bağlayın, hangi cihazların bu profil ile eşleşeceğine karar veriyoruz.
Görsel9
Şimdi deneyelim bakalım ne olmuş?
Görsel10
Görsel11
Hem safari yani browser üzerinden hemde youtube uygulamasını indirip denedim ve sorunsuz çalıştığını gördüm. Buna ek olarak aşağıdaki ayarı da yapmanızı öneriyorum.
Webfiltering bölümüne geliyoruz.
Görsel12
Görsel13
Alt bölümdeki “Force Restricted Mode for Youtube” kutucuğunu işaretliyoruz ve save butonuna basıyoruz. Aslında bu youtube açık olan senaryoda sıkıntılı videoların gösterimi nin engellenmesi için (diğer kullanıcıların da negatif geri bildirimleri dahil) ancak olurda bazen bir video vs izlemesi gerekiyor ise en azından bu da sınırlama için yardımcı olur. Yani yotube açılır ama çok sakıncalı videolar açılmaz.
Tabiki hizmetin pek çok güzel yanı var, örnek raporlara ne kadar istek geldiği ve o isteklerin ne kadarı yasaklandı görebiliyoruz.
Görsel14
Görsel15
Popüler siteleri görebiliyoruz.
Görsel16
Yasaklanan içerikleri görebiliyoruz.
Görsel17
Genel kullanım trendlerini de takip edebiliyoruz.
Özetle aşağıdaki durumlar için kullanabileceğiniz birkaç seçeneğiniz bulunuyor.
1 – Hizmet aldığınız şirket size bunu çözüm olarak ücretsiz veya ücretli sunabilir
2 – Henüz hizmet alacaksınız ve bu noktada kendi modeminizi kullanabileceğiniz bir hizmet deneyebilirsiniz. Örneğin pek çok ADSL,VDSL veya fiber internet çözümlerinde piyasada ki alternatif ve daha kaliteli (operatörün size ücretli veya ücretsiz verdiği üründen daha iyi) bir modem alabilirsiniz. Alırken hem wifi tarafı daha güçlü hem de özellikle bu Ebeveyn kontrolü olan bir modem alabilirsiniz.
3 – Hizmeti size sunan şirketin size vereceği modemi araştırıp safedns desteği veya yukarıdaki gibi Ebeveyn kontrolü olan bir modem ise zaten en şanslı durumdasınız demektir.
4 – Hizmeti yeni alacaksınız ancak kablo modem gibi yani pek alternatif modem alma şansınız yok ise istediğiniz ve ebeveyn kontrolü olan bir modem alın ve teknik bir danışman ile bridge mode yöntemi sayesinde hem kablo modemi hem de aldığınız ve kablosuz özelliklerini, Ebeveyn özelliklerini kullanacağınız modem ile çalıştırın.
5 – Hizmet alınmış ve bir modeminiz var. ADSL, VDSL ne olursa olsun öncelikle buna uygun bir route, modem alın, eğer bütçeniz çok yüksek değil ise yani Ebeveyn kontrolü olan bir modem/router alamıyorsanız bu durumda safedns desteği olan daha ekonomik bir modem alın ve makalede anlattığım gibi bir çözüm üretin.
6 – Hizmet alınmış ve bir modeminiz var. Bu durumda modeme safedns ip adreslerini girin, birde ip adresinizi sabitleyin ve bu ip yi safedns paneline yazın. Bu son senaryodaki tek sorun bu yasaklamayı tüm cihazlar için uygulayacak olmasıdır.
Umarım faydalı bir makale olmuştur.
