Microsoft’un şirket networklerinde veya evlerimizde kullanabilmek için çıkartmış olduğu son client işletim sistemi ve Bill Gates’in son göz bebeği olarak nitelendirebileceğimiz Windows Se7en(7.0) hakkında bilgi vereceğim.
Windows 7 ile alakalı açıklamalara başlamadan önce ilk olarak client işletim sistemlerinin tarihçesine bir göz atmak gerekirse. Microsoft 2000 yılında Windows Xp’yi sunmaya başlamıştı. Server işletim sistemleri tarafında nasıl Nt 4.0’dan Server 2000’e geçiş bir devrim niteliğini taşıyor ise, aynı şekilde client işletim sistemleri tarafında da Xp’nin çıkartılması bu tür etki oluşturmuştu. Aradan 8 yıllık bir süre geçmesine rağmen yapılan anketler birçok kişinin hala Xp işletim sistemini kullanmaya devam ettiğini göstermektedir. Microsoft bundan dolayı 2008 Nisan ayında neredeyse bir işletim sistemi boyutuna sahip olan(336 MB) Xp SP3’ü çıkardı. Bu paket içerisinde yeni temalardan, güvenlik güncelleştirmelerine kadar değişiklikler bulunmaktaydı.SP3 ile alakalı şunu belirtmekte fayda var ki paketin sadece %20’lik bir bölümü yeni özellikleri içermekteydi. Microsoft, Windows Xp işletim sistemine birçok yeni özellik ekleyen SP2 paketinin aksine SP3 ile daha önce yayınlanan tüm güncelleştirmeleri içeren bir paket yayınladı. İşte bu da paketin geri kalan %80’lik bir bölümüdür. Tabi ki böyle bir iyileştirmede ki amaç Xp ile kazanılan kullanıcıların kaybedilmemesiydi.
Xp işletim sisteminden sonra, 2005 yılında Codename’i Longhorn olarak duyurulan 2007 Ocak ayında ise Vista ismini alan yeni client işletim sistemi hayatımıza katıldı. Microsoft, Windows Xp’yi çıkardıktan tam beş yıl sonra bu yeni işletim sistemi ile güvenlik ve görsellik de son nokta olarak hizmet vermeyi amaçlıyordu. Vista, daha gelişme sürecinde birçok kişi tarafından negatif olarak eleştirilmiştir. Bir kaç tane örnek vermek gerekirse,2005’de duyurulan bir işletim sisteminin 2007 yılında tamamlanabilmesi. Bunun yanısıra Xp’ye nazaran her zaman güvenliği ön plana çıkartılmak istenen Vista, yapılan güvenlik testlerinden 100 üzerinden 65 gibi bir not alabilmekteydi. Yine ilk duyurulduğu dönemlerde donanım kısıtlı bir Lisanslaması olması. Sunmuş olduğu görselliğin yanında çok fazla sistem kaynağı tüketmeside düşük donanımlı bilgisayarlarda çalışmamasına sebep oldu. Bu ve bunun gibi sebepler tabi ki Microsoft tarafından gerçekleştirilen iyileştirmeler ve Service Pack ile giderilmiş oldu. Madalyonun bir diğer yüzüne bakacak olursak yine yapılan araştırmalar Vista çıktıktan sonra Linux kullanımının %2 arttığı yönündedir.
Evet çok fazla geriye gitmeden 2000 yılından itibaren Microsoft Windows’un client işletim sistemlerinin gelişimine baktık. Şimdi gelin şu sıralar beta olarak yayınlanan ve tester’lar tarafından her türlü stress testine sokulan Bill Gates’in Microsoft’dan ayrıldıktan sonra çıkartılan yeni göz bebeğine göz atmaya. İlk duyurulduğu dönemlerde Codename’i Blackcomb olan, daha sonra Vienna olarak adlandırılan yeni işletim sistemimiz son olarak Windows 7 adını almıştır. Evet daha ismi ile bir tartışma konusu olan yeni nesil işletim sistemimizi ilk olarak neden Se7en(7.0) gibi bir isme sahip olduğunu açıklamak gerekirse. Bu konuda ilk olarak resmi bir kaynaktan yani Windows ürün yöneticisi Mike Nash tarafından yapılan açıklamaya yer vermem gerekirse: “Windows’un resmi adını duyurduğumdan beri yoğun bir tartışma yaşanıyor ve herkes Windows 7′de bulunan 7 rakamına nasıl ulaşıldığını merak ediyor; ancak bilindiği gibi Windows’un sürümlerini saymanın ve bir rakama ulaşmanın birçok yolu var. İlk yayınladığımız Windows’u Windows 1.0, ikincisini de Windows 2.0 olarak kabul ediyoruz; yani sıralamaya bakılarak da bu rakama ulaşılabilir.”
Windows Se7en’ın neden 7 olduğu gayet Açık.Ancak yapılan açıklamaya göre,Windows’un yayınlanan tüm sürümlerini hesapladığımızda farklı bir sayıya ulaşabiliriz.Microsoft’un bu konudaki hesabı ise,
●Windows 1.0
●Windows 2.0
●Windows 3.0(3.1-3.11,vs)
●Windows 4.0(95-98-98SE-ME)
●Windows 5.0(NT)
●Windows 5.1(XP)
●Windows 6.0(Vista)
●Windows 7.0(Se7en)
Windows Vista çıktıktan sonra bütün herkesin aklına, acaba bundan sonra ki client işletim sistemi nasıl olucak?ne zaman çıkacak?gibi sorular takılmaya başlamıştı.Tabi ki herkesin beklentisi Xp’den sonra Vista’da biraz hezimete uğruyan Microsoft’un daha iyi işler çıkarması yönündeydi.Emekli patronumuz Bill Gates’in de belirttiği gibi “Vista’dan sonra her şeyi daha iyi yapabiliriz.”
Microsoft’un Redmond ofisinde 2.000 geliştirici tarafından geliştirilen Windows 7 beta(Değerlendirme Sürümü) olarak yayınlanmaya başlamıştır.Tabi ki beta bu işin daha en başınında başı.Bu yayınlanan aslında tam olarak beta değil.Daha Milistone 1’de ki hali.Microsoft tarafında ki bu işleyişi aşama aşama düşünürsek Milistone 1,Milistone 2,Milistone 3,Beta,RC ve RTM sürümleri sırasıyla çıkarılacaktır.Yani Windows 7 konusunda yolun gerçekten çok başındayız.Kaldı ki Windows 7,Vista’dan tam 3 yıl sonra çıkarılması planlanan bir işletim sistemi.Yani Ocak 2010.Tabi ki bu konuda bir çok değişiklik olucaktır,tarihler değişeçektir,yeni özellikler eklenicektir..Çünkü ürün daha yolun başında.Beta haliyle Windows 7 kamuoyuna açık değildir.(Biz hariç…:))2.000 civarında tester ve dünya üzerindeki 260 müşteri tarafından stress testine sokulmaktadır.Kamuoyuna açık olacak olan Beta ve Release Candidate versiyonları ise önümüzdeki sene piyasa’ya çıkacaktır.Windows 7, 27-30 Ekim tarihleri arasında Los Angeles’da gerçekleşen Professional Developer Conference(PDC) 2008’de görücüye çıktı.Aynı zamanda bir çok demo yapıldı.İlgili videoları izlemenizi tavsiye ederim. (https://www.microsoftpdc.com)
Kurup kullananlardan biri olarak,ilk etapta Vista ile arasında hiç bir fark olmadığını düşündüm.Özellikle görsellik olarak gerçekten Vista’nın birebir aynısı.Şu durumda bu gayet normal.Tabi ki yeni eklenen temalar,arka plan resimleri hariç.Özellikle arka plan resimlerinde insana, Microsoft bunları nereden buluyor dedirtebiliyor.Mükemmel resimler.
Görsellikten ziyade bizi ilgilendiren performans seçeneklerine göz atmak gerekirse.Tabi yegane amaç,Vista ile kötü bir izlenim oluşturan performansın iyileştirilmesi.Microsoft, Windows 7’nin geliştirilmesi sürecinde direk bilgisayar üreticileri ile birlikte çalışarak performans’ı etkileyen her unsura ayrı bir özen göstermektedir.Bu tarafta göze ilk çarpan bilgisayarın açılış ve kapanış sürelerinin azaltılması konusunda çalışmalar yapmasıdır.Aynı şekilde Vista’nın ciddi bir sorunu olan RAM kullanımının da iyileştirilmesi için çalışılmaktadır.Şimdi buyrun,Windows 7’nin daha beta aşamasındayken öne çıkan diğer özelliklerine adım adım bakalım.
●New Menü System: Start menü,masaüstündeki objelerimiz ve yerleri tamamen yeniden tasarlanmış.Artık start menü’den ziyade bir display menümüz mevcut.Yeni display menümüz ile her nereye erişim sağlamak istiyorsanız eliniz altında.Bu menü içerisinde yer alan seçenekleri ve iconlarını kendimize göre dizayn edebilmekteyiz.
●MultiTouch(N-trig DuoSense Technology): Microsoft’un geçen sene bu zamanlar Surface olarak tanıttığı, dokunmadan bilgisayar ile etkileşim tarafında sunmuş olduğu bir özellik vardı.Bizzat Bill Gates tarafından sunumu yapılmıştı.Bu etkileşim senaryosu gerçekten artık kendini aşmış durumda.Windows 7’de kullanılan aynı teknolojiye Multitouch denmektedir.Örneğin,Paint üzerinde oluşturduğunuz herhangi bir şekli boyamak veya yeni şekiller çizmek için artık mouse’u kullanmanıza gerek yok.Sadece parmaklarınızı kullanmanız yeterli.Tabi ki bu özellik sadece eğlence amaçlı olarak kalmıyacak,veri ve görüntüler üzerinde de kullamak için geliştirilecek.
●Windows Solution Center: Microsoft, her platform’da çalışan işletim sistemlerinin stabil bir şekilde çalışabilmesi için sürekli yeni özellikler sunmaktadır. Healt Center’da bunlardan birisi. Bence Windows 7 ile gelen en önemli özelliklerden biri. Windows Healt Center ile, bilgisayarınızın genel sağlık durumu hakkında bilgi alabiliyorsunuz. En son yüklenmesi gereken Service Pack,Hotfix,Update hakkında bilgi alabiliriz.Bunun yanında sistem de tanımlı olan kullanıcı hesaplarının hangi haklara sahip olduğunuda görebilmekteyiz.Tam bir kontrol merkezi.
●Geliştirilmiş User Account Control(UAC): Windows Vista ile birlikte hayatımıza katılan User Account Control(UAC)’in amacı malware türü zararlı yazılımları engellemektir.Bundan dolayı her ne yetkiye sahip olursanız olun,işletim sistemine yüklemek istediğiniz bir programı veya yüklü olan bir uygulamayı çalıştırmak istediğinizde sizden onay alır.İşte bu onaylar gerçekten çoğu zaman can sıkıcı olabiliyor.Windows 7 ile birlikte UAC’yi devre dışı bırakabilir veya kendimize göre özelleştirebiliriz.
●Windows Media Player 12: Aero ile uyumlu olarak çalışan yeni media player’da müzik listelerini internet’den paylaşabildiğimiz gibi,XBOX 360 ve Media Center gibi ürünlere de desteyi bulunmaktadır.
●Windows PowerShell Integrated Scripting Environment(ISE): Microsoft çıkartmış olduğu ürünler de sürekli olarak komut satırından ziyade grafiksel arayüze yoğunlaşmıştır.Tabi ki bu, ürünlerde komut satırının olmadığı veya scripting uygulamalarının yapılmadığı anlamanına gelmemektedir.Daha önceki ürünlerde Netsh,Windows Script Host(WSH),Windows Management Instrumentation(WMI) gibi komut yazım dilleri bulunmaktaydı.Ancak bunlar belirli bir yere kadar basit konfigürasyonlara destek verebiliyordu.İşletim sistemi üzerinde daha gelişmiş ayarların yapılabilmesi için Microsoft, Windows PowerShell’i çıkardı.Windows 7 üzerinde PowerShell’i kullanabileceğiz.Windows PowerShell bir komut satırı uygulamasıdır.Komut satırı kullanıcıları ve script yazarlarına .NET Framework gücünü veren bir ortamıdır.
●WinFS(Windows Future Storage): Windows Vista’da görücüye çıkması beklenen yeni dosya sistemi olan WinFS bu defa Windows 7 ile anılmaya başlandı. Beklentilerimiz, Windows Vista ile sunulmayan WinFS’in Windows 7 ile sunulmasıdır. NTFS’in yerine geçicek olan yeni dosya sistemi sayesinde, sunucu teknolojilerinde ve depolama da kullanılan ilişkisel veritabanı mantığı bütün platformlarda çalışabilmesi sağlıyacaktır.Bu sayede evlerimizdeki verileri de daha güvenli ve hızlı yönetilebileceğiz.
●Internet Explorer 8.0: İlk etap da bahsedilmesi gereken özelliklerden biri olan Tab’lar.Firefox kullanıcılarını kazanabilmek adına çıkartılmış olan Tab’lar gerçekten çok kullanışlı.Web sayfaları tab’lar halinde açıkmaktadır.8.0 ile Explorer üzerinden yazıcıdan çıktı alma sorunları da giderilmiş.Yazıcıdan çıktı almak istediğinizde,yazıların bir sonraki sayfaya taşması,ekran görülen resimlerin yazıcıdan cıktısının alınamaması gibi problemler halledilmiş.RSS(Real Simple Syndication) Feeds gelişmesine tabi ki Microsoft kayıtsız kalamazdı.İnternet siteleri tarafından yayınlanan haber vb içeriğin tek bir ortamdan topluca izlenebilmesini sağlayan bu yeni içerik besleme yöntemi IE 7.0 ile desteklenmektedir.Xp SP2’de IE 6.0 güvenliğinin sağlanabilmesi için Popup Blocker çıkartılmıştı.Açılır pencere engelleyicisi.IE 8.0 ise buna ek olarak günümüzde hızla yayılan oltalama saldırılarını engellemek için Phishing Filter eklenmiştir.Bir diğer özellik ise Search.Aynı zamanda istemiş olduğumuz arama moturunuda kullanmamız mümkündür.
●Windows HomeGroup: Vista’da olmayıp hayatımıza katılan bir başka yenilik ise bu özelliktir.Daha önceden tanımlamış olduğunuz kullanıcı grubu ile internet üzerinde fotoğraf,müzik,dosya ve klasörlerimizi güvenli bir şekilde paylaşmamızı sağlayan bir yeniliktir.Bu şekilde belge ve dökümanlarımızı internet üzerinde barındırabilmekteyiz.
●Live Mesh: Micorosfot Nisan 2008’de duyurduğu bu teknoloji ile mobile çalışan her türlü platform arasında bilgi paylaşımını daha kolay bir hale getirmektedir.Windows 7’nin üzerinde entegre olarak gelicek olan bu çözüm ile Cep telefonu,Pc,Laptop ve Mac’ler arasında veri transferi senktonize bir şekilde çalışacaktır.
●Recovery Center: Windows Vista’dan makyajlanmış olarak karşımıza çıkan Recovery Center ile yedek almak(Backup) ve tekrar geri yüklemek(Restore) gibi işlemler daha da basite indirgenmiş durumdadır.
●Windows Explorer 7: Aman dikkat İnternet Explorer ile karıştırmayalım. Bu Windows Gezgini. Geçmişten günümüze Microsoft’un bütün işletim sistemlerinde bir temel oluşturan Windows Gezgini, Windows Explorer 7 tamamen bir değişime uğrayacaktır. Microsoft bu şekilde kötü bir izlenim bırakan bu tabuyu yıkmayı planlamaktadır. Yeni dosya gezgincimiz ile aynen İnternet Explorer ve Firefox’da olduğu gibi işletim sistemi üzerinde de sekmeli olarak gezinebileceğiz. Aynı zamanda pencere içerisinde tıkladığımız herhangi bir nesne ile alakalı aynı pencere içerisinde sağ tarafta bir önizleme bulunmaktadır. Eğer bir word belgesine tıklarsanız yine sağ tarafta belgeli açmadan okuyabiliyorsunuz.
●Virtual Drive: Evet Vista da olmayıp Windows 7 ile birlikte gelen bir başka özellik ise Virtual Drive.Virutal Pc kullanan arkadaşlarımız çok tanıdık bir yenilik.Windows 7 üzerinde kendimize ait Sanal Virtual diskler oluşturabilmekteyiz.Bu sayede bütün testlerimizi ve denemelerimizi bu sanal diskler üzerinde yapabileceğiz.Uzantımız VHD olduğundan doalyı Virtual Pc 2007,Virtual Server 2005 veya Hyper-V ile birlikte de kullanabilme imkanımız mevcut.Bu özellikden yararlanabilmek için ilk olarak Windows 7 makinamıza Virtual Disk tanımlamamız gerekmektedir.Bütün yönetim Computer Management bölümündeki Disk Management tarafında yapılmaktadır.Bir örnek ile daha iyi pekişir diye düşünüyorum. Benim daha önce oluşturmuş olduğum VHD bir diski Windows 7’ye tanıtacağım.
●İlk olarak Computer Management giriyoruz. Oradan Disk Management’ı seçiyoruz. Action menüsünden Attach VHD diyoruz. Create seçeneği hemen gözümüze çarpmıştır.
●Sonrasında oluşturduğumuz VHD’nin yolunu gösteriyoruz.Ve Windows 7 gerekli yazılımları yükleyip disk’i tanıyor.
●Evet, üzerinde herhangi bir partition bulunmayan diskimiz hazır. Formatlayıp bir partition oluşturarak kullanabiliriz.
●Paint: Evet arkadaşlar karşımızda yeni arayüzü ile Paint. Tamamen yenilenen arayüz Office 2007’ye göre baştan dizayn edilmiş. Yeni boya seçenekleri ise eskisine göre çok daha güçlüdür. Yeni paint’de, şekiller üzerinde daha çok oynama, düzeltme yapabilmek için Office 2007’deki gibi şerit bir menü, daha çok fırça ve yardımcı araçlara yer verilmiş. Vista ile birlikte gelen Snapping tool’u ise Paint’in içine gömülmüş durumda.
●Calculator: Olmaz böyle bir hesap makinası diyorum. Evet paint gibi yeniden dizayn edilen ve tasarlanan bir başka araç ise Hesap Makinası’dır. Hesap makinası üzerinde tarih aralıkları belirtebilip, üzerinde hazırda gelen hesap kalıplarını kullanarak daha gelişmiş hesaplamaları yapabilmekteyiz. Unit hesaplaması da yapılabilmektedir.
●Sticky Notes: Hayatımıza ilk olara Office ile giren post-it notlar vista’da Sticky Notes olarak karşımıza çıkıyor.Unutmamız gereken notları masaüstünde notlar halinde tutabilmekteyiz.En güzeli tarafı ise tabi ki Office kurmadan bu işlemi Windows 7ile yapabilmemizdir.
●Themes: Windows 7 ile birlikte gelen Wallpaper’lar zaten bir harika. Bunlara ek olarak yine arka plan resimleri ile uyumlu bir şekilde kullanılabilen temalar eklenmiş. Yine aynı bölüm içerisinde pencere rengi ile alakalı özelleştirmeler yapabilmekteyiz.
●Biometric Devices: Kontrol Panel’e eklenen bu özellik sayesinde,işletim sistemi üzerinde kullanılan bütün Biometric(FingerPrint) cihazlarımızı tek bir konsoldan yönetebilmekteyiz.
●Credential Manager: Yine kontrol panel’de bulunan bir başka yenilik ise Credential Manager’dır. Windows 7 üzerinde cachlenen bütün Windows ve certificate tabanlı olan user name ve password bilgilerini yönetebilmek için kullanabileceğimiz bir konsoldur. Web sitelerine ve kaynaklara kolay erişim için kendimize göre credential tanımlaması da yapabilmekteyiz.
●Systemicons: Kontrol Panel’de karşımıza gelen bu özellik ile system tray üzerinde hangi iconların görüntüleneceğini ayarlıyabilmekteyiz. Aynı zamanda notification ile ilgili ayarlamalar da yapılabilmektedir
●ClearType Text Tuner: Microsoft’un yeni geliştirmiş olduğu yazılımsal bir teknolojidir. LCD,Pocket PC,Laptop ve Flat Panel Monitorlerde var olan text görüntünün okunabilirliğini düzenliyen bir özelliktir.ClearType bir font teknolojisidir.Ve text’in en düzgün görünümlü halini yani kağıda basılmış gibi kaliteli göstermektedir.Control Panel’den ayarını yapabilmekteyiz.
●Bu aşamadan sonra kendimize göre font ayarını özelleştiriyoruz.
●Location and Other Sensors: Windows 7 ile birlikte hayatımıza katılan bir başka özellik ise sensör’dür.İşletim sistemi ile kullanıcı arasında bilgi alışverişinde veya etkileşimde kullanılan donanımları tanımlamak için sensör denen bir API çalışmaktadır.Örneğin, bir oyun için kullandığınız kablolu veya kablosuz bir video game controller var.Bu controller Orientation Sensör olarak kategorilenmektedir.Ve Windows 7 tarafından Unique olan bir GUID verilir.Bir başka örnek olarak GPS yazılımları,Location sensör olarak kategorilenir.Microphone,Ambient Noise olarak kategorize edilir.Amaç,tek bir konsol ve merkezden bu tür donanımları yönetmedir.
●Device Stage: Windows 7 ile birlikte sunulan bir başka yenilik ise Device Stage’dir. Bilgisayarımızda kullandığımız bütün plug and play ve Activesync özelliklerini destekleyen cihazlarımızın yönetimini yapabilmek için bu arayüzü kullanabiliriz. Bu aygıtlar ile ilgili XML formatında bilgiler alabilmekteyiz. Ve tabi ki kolay bir şekilde veri transferi yapabiliriz.
Tabi ki yukarıda gelen yeniliklere ek olarak Windows Media Player 12,İnternet Explorer 8.0,Media Center gibi uygulamalar da Windows 7 üzerinde hazırda bulunacaktır. Windows 7 hem 32 BIT hem de 64 BIT olarak her türlü platform’da çalışan sistemler için sunulacaktır. Bu arada aklımıza neden hala 32 BIT işletim sistemi çıkartılıyor gibi bir soru gelirse, cevabı tamamen uyumluluk. Windows 7’nin 32 BIT versiyonu,16 BIT ve MS-DOS uygulamalarını çalıştıracaktır. Yani geriye doğru uyumluluk söz konusu.64 BIT versiyonlarda ise böyle bir uyumluluk şimdilik söz konusu değildir.
Bu sürümde yapılan değişiklikler tamamen kod ile sınırlıdır. Görsel olarak değişiklik en sona saklanmaktadır. Sonuç olarak tam bitmemiş olan Windows 7 önümüzdeki günlerde daha da sağlam olarak karşımıza çıkacak gibidir. Windows Vista ile birlikte çalışan sürücüler ve uygulamalar Windows 7’de de çalışacaktır. Windows 7 ile birlikte katalog dosyaları daha çok genişletilip, işletim sisteminin daha fazla cihazı tanınması sağlanacaktır. Windows 7,Vista’dan daha hızlı çalışacak, RAM’i daha tutumlu kullanacak. Microsoft Windows Vista’nın geliştirilmesi yaygınlaştırılmasına ağırlık verdiğinden dolayı Windows 7 ile alakalı detaylı bilgi vermekten kaçınmaktadır.
Evet arkadaşlar, şu anda daha beta dahi olmayan Windows 7 ile birlikte bize kazandırılacak olan yeniliklerden bahsettim. Ancak tabi ki bu kadarcık ile sınırlı değil. Mutlaka zaman içerisinde yeni özellikler eklenecek veya bir kaçı çıkartılacaktır.Windows 7’nin gideceği yol Windows Vista’nın ki ile aynı.Tabi ki hepimiz daha iyi bir ürün bekliyoruz.Sonuçta client işletim sistemi tarafında devrim niteliğinde olan Xp’den kullanıcıları vazgeçirebilmek için daha iyi,yeni özellikler sunulması gerekmektedir.Bir başka makalede tekrar görüşmek üzere,
Hoşçakalın…
Serhad MAKBULOĞLU
