Etiket arşivi: Windows Sharepoint Services 3.0

Adım Adım Sharepoint 2007 Kurulum ve Konfigurasyon

Sharepoint sisteme kurulmadan önce iyi bir planlama yapılması gerekmektedir. Öncelikle sistem kaynaklarınızı belirlemek için Sharepoint Capacity Planning Toolu kullanabilirsiniz. İlk kurulumda sistem kaynaklarınızı en minimum seviyede tutabilirsiniz.

https://www.microsoft.com/DOWNLOADS/details.aspx?FamilyID=dbee0227-d4f7-48f8-85f0-e71493b2fd87&displaylang=en

Sharepoint Serverımızı indiriyoruz

https://www.microsoft.com/downloads/details.aspx?FamilyId=2E6E5A9C-EBF6-4F7F-8467-F4DE6BD6B831&displaylang=en

OfficeServer.exe dosyasını çalıştırarak kuruluma başlıyoruz. Ürün anahtarımızı giriyoruz.

Bir sonraki ekranda size yükleme taahhüdü sunacaktır. Sonraki ekranda 2 çeşit yükleme seçeneği sunacaktır.

Temel Seçenek:
Tek bir sunucuda her şey yüklenir.
Tüm kurulumları basit bir şekilde kendi hazırlar.

Gelişmiş seçenek ile ayarları kendimiz belirtiyoruz.

Sunucu Türünü seçiyoruz. Burada 3 seçenek vardır. Tam seçenek ile tüm kurulumları yapıyoruz. Burdan SQL serveri kendimiz yerini belirliyoruz. Web ön ucu ile sadece web erişim sunucusu olarak kurabiliyoruz. Tek başına seçeneği ile kurulumları MSDE üzerinde yapar.

İşlemleri tamamladıktan sonra kuruluma başlıyoruz.

Kurulum bittikten sonra kurulum sihirbazımızı çalıştırıyoruz.

Yapılandırma sihirbazında bize hali hazırda olan bir Sharepoint database ine bağlanma imkânı sağlayabilir. Eğer herhangi bir database imiz yoksa yeni bir sunucu grubu oluşturma seçeneğini seçiyoruz.

Veritabanı sunucumuzu tanımlıyoruz. Veritabanı Adı listede çıkacaktır. Veritabanı erişim için kullanıcı adımızı ve parolamızı tanımlıyoruz.

Eğer sıfırdan bir kurulum yapıyorsak veritabanı sunucumuzu seçiyoruz. Sonrasında config database mizin adını yazıyoruz. Database erişim için kullanıcı adı ve parolamızı belirtiyoruz. Bu kullanıcın database üzerinde dbcreator yetkisi olması gerekmektedir.

Sonraki ekranda Sharepoint kontrol yönetimin bağlantı portunu belirtiyoruz. Default olarak kendisi bir port atayabilir. İsterseniz kendinizde boş bir port tanımlayabilirsiniz. Portal üzerinde kullanıcı doğrulaması için istediğiniz modeli seçiyorsunuz. Ben burada NTLM seçiyorum.

Kurulumumuz bitti. Bundan sonra yapmamız gereken Sharepoint Yönetim Merkezimize giriyoruz.

İlk olarak yapmamız gereken sunucudaki hizmetleri çalıştırmamız gerekiyor. İşlemler>Sunucudaki Hizmetleri bölümüne giriyoruz. Burdaki tüm servislerimizi başlatıyoruz. Bu işlemleri yaparken karşımıza o servisleri çalıştırmak için bir kullanıcı adı soracaktır. Ayrıca Sharepoint Arama Servisinin indexleme zamanlarını da bu ekranlarda belirtiyoruz.

Daha sonra İşlemler>Giden E-posta ayarlarından Sharepointin uyarılar, bilgilendirmeler için kullanılacak mail adresini tanımlıyoruz.

Bir sonraki görevimiz Paylaşılan Hizmetler Yönetimine girerek yeni bir SSP(Shared Service Provider) tanımlıyoruz.

Öncelikle SSP adımızı veriyoruz. Sonrasında SSP nin üzerinde çalışacağı web uygulamamızı seçiyoruz. Eğer yoksa yeni bir web uygulaması oluşturuyoruz.

Yeni bir uygulaması oluşturuyoruz. Burda Web sitemizin bağlantı portunu, Web sitemizin kimlik doğrulaması, erişim linki ve çalıştıracak kullanıcı adını belirtiyoruz.

SSP servisimizi başarılı bir şekilde kurduğumuzu görüyoruz.

Şimdi şirketimizin intranet sitesini oluşturmak için Uygulama Yönetimi>Web uygulaması oluşturma kısmına girerek yeni bir web uygulaması oluşturuyoruz.

Sitemizi oluşturduktan bunun erişimi için Uygulama Yönetimi>Site Koleksiyonu Oluşturma bölümüne girerek Intranet sitemizle ilgili Başlığımızı tanımlıyoruz. Daha sonra hazır bir şablon kullanabiliriz yâda boş bir site tanımlayarak kendimiz içeriğini doldurabiliriz.

En sonunda intranetimiz hazır geldi.

Bu işlemlerden sonra site eylemlerine girerek kullanıcılarımızı tek tek intranetimize tanımlıyoruz. Eğer toplu bir şekilde hepsini almak isterseniz Yönetim Merkezinden SSP sayfasından Kullanıcı profillerine girerek toplu bir şekilde çekebilirsiniz. Karşılaştığınız sorunlar ile ilgili forumun Sharepoint kısmından sorunlarınızı iletebilirsiniz.

Bir sonraki makalede ISO kapsamında dokuman kütüphanesi oluşturma, iş akışlarına sokma ve versiyonlama yönetimi ile ilgili örnekler yapacağız.Emre BALCI

Web Partlarda Farkli Veri Turlerinde Toolpart Kullanimi

Sharepoint içerisinde özel içeriklerin görüntülenebilmesi ve kişiselleştirilebilme için webpartları kullandığımızdan daha önce söz etmiştik. Hazırladığımız webpartlarda dinamikliğin sağlanabilmesi için “EditorPart” veya “ToolPart” olarak adlandırabileceğimiz, webpartın önyüzünde görüntülenmeyen ancak düzenleme modundayken görebildiğimiz bir konsolu vardır. Bu konsol içerisinde Appearance, Layout ve Advanced isminde varsayılan tablar her zaman bulunur ancak bizde bu bölüme yeni kontroller ekleyebilir ve bu kontrollerde yapacağımız değişikliğin webpart içerisinde aktif hale gelmesini sağlayabiliriz.

Örneğin Sharepoint’te yer alan bir listedeki verileri çeken ve sizin istediğiniz farklı bir görünümde gösteren bir webpart yazdığımızı varsayalım. Sharepoint’te yer alan 100 tane listeniz varsa ve hepsinde aynı görünüm değişikliğini yapmak istiyorsanız 100 farklı webpart yazmanız gerekir. Oysa ToolPart’ı kullanarak okunacak listeyi parametre olarak geçebiliecek olursa tek bir dinamik webpart yazıp her sayfada webpartın okuyacağı liste özelliğini değiştirip aynı webpartı tekrar tekrar kullanabiliriz.

Toolpart içerisinde pek çok kontrol türünden ASP.Net kontrolleri yaratabilirsiniz. Textbox, dropdownlist, checkbox, radiobutton gibi. Şimdi bir toolpart nesnesini projemize nasıl ekleriz ve yukarıda bahsettiğim türde farklı veri türlerini barındıran toolpart kontrollerini nasıl yaratabiliriz bunu örnekleyelim.

TextBox Türünde

private string _myString;

[Category(“Custom Properties”)]
[DefaultValue(c_MyStringDefault)]
[WebPartStorage(Storage.Personal)]
[FriendlyNameAttribute(“Custom String”)]
[Description(“Type a string value.”)]
[Browsable(true)]
[XmlElement(ElementName = “MyString”)]
public string MyString
{
get
{
return _myString;
}
set
{
_myString = value;
}
}

Checkbox Türünde

private bool _myBool;

[Category(“Custom Properties”)]
[DefaultValue(c_MyBoolDefault)]
[WebPartStorage(Storage.Personal)]
[FriendlyNameAttribute(“Custom Boolean”)]
[Description(“Select to set value to True.”)]
[Browsable(true)]
[XmlElement(ElementName = “MyBoolean”)]
public bool MyBool
{
get
{
return _myBool;
}
set
{
_myBool = value;
}
}

DropDownList Türünde

public enum myFarmEnum
{
barn = 0,
tractor,
hay,
pitchfork
};

[Category(“Custom Properties”)]
[DefaultValue(myFarmEnum.hay)]
[WebPartStorage(Storage.Personal)]
[FriendlyName(“Custom Enum”)]
[Description(“Select a value from the dropdown list.”)]
[Browsable(true)]
public myFarmEnum MyEnum
{
get
{
return _myEnum;
}
set
{
_myEnum = value;
}
}

DateTime Türünde

private System.DateTime _myDateTime;

[Category(“Custom Properties”)]
[WebPartStorage(Storage.Personal)]
[FriendlyNameAttribute(“Custom Date Time”)]
[Description(“Type a DateTime value.”)]
[Browsable(true)]
[XmlElement(typeof(System.DateTime))]
public System.DateTime MyDateTime
{
get
{
return _myDateTime;
}
set
{
_myDateTime = value;
}
}

Yukarıdaki örnekler ve birkaç farklı örneği projemize eklediğimizde aşağıdaki şekilde bir ekran görüntüsüyle karşılaşacağız webpartımızın editorpartında.

Toolparta girdiğimiz bilgilerin webpartın “Render” metodunda görüntülenebilmesi için ise standart .Net bilgimizden başka bir şeye ihtiyacımız yok.

protected override void RenderWebPart(HtmlTextWriter output)
{
output.Write(“Stored Property Values”);
output.Write(“ String: ” + this.MyString);
output.Write(“ Boolean: ” + this.MyBool.ToString());
output.Write(“ Int: ” + this.MyInt.ToString());
output.Write(“ Float: ” + this.MyFloat.ToString());
output.Write(“ DateTime: ” + this.MyDateTime.ToString());
output.Write(“ Enum: ” + this.MyEnum.ToString());
output.Write(“ Color Enum: ” + this.MyColor.ToString());
}

Evren AYAN
WSS Architecture MVP, ISPA Regional Evangelist

Microsoft Office Sharepoint Designer 2007 Is Akısı Aktiviteleri

Microsoft Office Sharepoint Designer 2007 içerisinde varsayılan olarak 21 farklı iş akışı aktivitesi yer almaktadır. Bu aktiviteler aracılığı ile iş akışı adımlarında kullanıcılara mail gönderilmesi, görev atanması, liste öğelerinin check-in/check-out edilmesi, gruplara görev atanması, iş akışının bekletilmesi, log kayıtlarının tutulması gibi işlemler gerçekleştirilebilir. Aşağıda varsayılan olarak gelen bu aktivitelerin hangi işlemler için kullanıldığı yer almaktadır.

MICROSOFT OFFICE SHAREPOINT DESIGNER 2007 VARSAYILAN AKTİVİTELERİ

Add Time To Date : Tarih tütündeki verilerle çalışmanızı ve bu verileri bir değişken içerisinde tutabilmenizi sağlar. Mevcut bir değişken içerisindeki tarih/saat formatındaki değere zaman eklemenizi ve çıkarmanızı sağlar.

Assign a Form To a Group : Grup üyelerine veya kullanıcılara bir form atamanızı sağlar. Atanacak formun oluşturulması için bir sihirbaz görüntülenir. Sihirbaz aracılığı ile yeni bir görev içerik türü ve içerik türüne bağlı alanlar yaratılır. Kullanıcı seçim listesinden seçilecek kullanıcılara veya gruplara oluşturulan içerik türü bir anket gibi atanır.

Assign a To Do Item : Karşınıza çıkacak bir diyalog kutusu aracılığı ile basit yapılacak işler / görev öğesi yaratılabilmesine ve kullanıcılara atanmasına yardımcı olur.

Build Dynamic String : Adım adım bir text değişken yaratılmasına yardımcı olur. Açılan editör ekranı aracılığı ile look-up alanlar text değişkenin içerisine yerleştirilir. Text değişkenler arasında birleştirme işlemi “+” (artı) operatörü kullanılarak gerçekleştirilir.

Check-In Item : Check-Out konumdaki öğenin tekrar kullanımında verilmesine olanak tanır. Bu işlem gerçekleşirken yeni versiyon oluşturma da gerçekleşebileceğinden Check-In işlemi için yorum yazılmasını ister.

Check-Out Item : Check-In konumdaki öğrenin kullanıma alınmasına olanak tanır. Bu işlem sonrası öğe üzerinde versiyonlama aktif ise minör versiyonlar oluşturulur. (0.1, 0.2 gibi) Düzenleme sonrası öğenin geri iade edilmesi (Check-In yapılması) gerekir.

Collect Data From a User : Bir sihirbaz aracılığı ile kullanıcı için görev atanmasına yardımcı olur. Atanacak formun oluşturulması için bir sihirbaz görüntülenir. Sihirbaz aracılığı ile yeni bir görev içerik türü ve içerik türüne bağlı alanlar yaratılır. Kullanıcı seçim listesinden seçilecek kullanıcıya oluşturulan içerik türünden bir görev atanır. İşlem sonrası oluşturulan görevin ID bilgisi output değişken olarak iş akışı içerisinde kullanılabilecek şekilde dışarı verilir.

Delete Item : Herhangi bir liste öğesinin iş akışı esnasında silinmesi için kullanılır. Özellikle temp olarak yaratılmış olan öğelerin başka bir listede gerçek kayıt olarak yaratılması durumunda iş akışında temp kayıt ile olan işlem tamamlandığında bu öğenin silinmesi için kullanılır.

Discard Check-Out : Check-Out edilmiş bir öğe üzerindeki kullanıma almanın kaldırılması amacıyla kullanılır. Bu işlem sonrasında eğer öğede bir güncelleme yapıldıysa bu güncellemede geri alınır ve yaratılan minör versiyon silinir.

Do Calculation : İki alan arasında temel hesaplama işlemlerinin yapılabilmesine olanak tanır (toplama, çıkarma, çarpma, bölme, mod alma gibi).

Log To History List : İş akışı esnasında look-up alan değerlerinin veya manuel olarak yazılacak açıklamaların iş akışı geçmişine kaydedilmesini sağlar. İş akışının sistemsel akışını izlemek ve nerede kaldığını öğrenmek adına kullanılabilecek manuel tek loglama aktivitesidir.

Pause for Duration : İş akışının gün, saat, dakika gibi zamansal bir değer boyunca beklemesini sağlar. İş akışı bu süre boyunca sadece bekleme görevini üstlenir ve sürenin sonunda kaldığı yerden devam eder.

Pause Until Date : İş akışının spesifik bir tarihe kadar beklemesini sağlar. Belirtilen tarih geldiğinde iş akışı kaldığı yerden devam eder.

Send an Email : İş akışı esnasında kullanıcılara ve bilgi sahibi olması gereken kişilere HTML tabanlı email gönderme işlemi yapar. Açılan editör HTML tabanlıdır ancak herhangi bir tasarımsal WYSWYG editör kullanıcının karşısına getirilmeyecek, HTML’in manuel olarak yazılması istenecektir. İstenirse editör içerisinde yer alan look-up butonu aracılığı ile iş akışı değişkenleri, iş akışının çalıştığı öğeye ilişkin alan değerleri veya farklı bir listedeki alan değerleri mailin içerisine eklenebilir.

Set Content Approval Status : İlgili öğe üzerinde içerik onayı çalışıyorsa içeriğin onaylanmasını sağlar. (Örneğin onaylamadan yayınlanmasını istemediğiniz dokümanlar). Approval esnasında hangi yorumun yazılacağı belirtilebilir. Ancak bu yorum bu iş akışının tüm instancelarında aynı text ile yer alacağından yorum alanının bir look-up alandan alınması daha yararlıdır.

Set Field In Current Item : İş akışının üzerinde çalıştığı öğe içinde bulunan veya farklı bir listede yer alan alana değer ataması için kullanılır. Değer ataması esnasında text türde manuel veriler kabul edilebileceği gibi look-up alanlardan veri girişi de kabul edilir. Unutulmaması gereken nokta eğer farklı bir listedeki öğenin alanınına değer ataması yapılacaksa ilgili sihirbaz SQL sorgularındaki “WHERE” anahtarına benzeyen bir bölüm açacaktır. Bu alana iş akışının üzerinde çalıştırğı öğe ile değer ataması yapılmak istenen liste arasındaki ortak alanlar belirtilmelidir. Aksi halde değer atama işlemi diğer listedeki tüm öğeler için geçerli olacaktır.

Set Time Portion of Date/Time Field : Add Time To Date aktivitesi gibi çalışır. Tarih/Saat türündeki öğe alanlarına dakika, saat gibi zaman dilimlerinin eklenmesine olanak tanır.

Set Workflow Variable : İş akışı esnasında çeşitli aktivitelerin yaratmış olduğu veya sizin tarafınızdan yaratılan değişkenlere değer ataması yapmaya olanak tanır. Değer ataması manuel olabileceği gibi bu işlem esnasında look-up alanlardan da yararlanılabilir.

Stop Workflow : İş akışının durdurulmasını sağlar. Durdurma işlemi esnasında sebep belirten bir yorum girilmesi zorunludur. Yorum alanı manuel girilebileceği gibi look-up bir alandan da yararlanılabilir.

Update List Item : Herhangi bir liste öğesinin iş akışı içerisinden güncellenmesini sağlar. Liste öğesi iş akışının üzerinde çalışmakta olduğu öğe olabileceği gibi farklı bir listedeki alanda güncellenebilir. Farklı bir listedeki alanın güncellenecek olması durumunda iş akışının üzerinde çalıştığı liste ile bu liste arasında ortak bir alanın bulunması ve SQL’deki “WHERE” koşuluna benzeyen bölümde bu ortak alanlara ilişkin bağın belirtilmesi gerekir.

Wait for Field Change in Current Item : İş akışını belirtilen alandaki değişim gerçekleşene kadar beklemeye alır. Belirtilen alandaki değişim gerçekleştiğinde iş akışı kaldığı yerden iş akışı adımlarını gerçekleştirmeye devam eder. Bu aktivite Sharepoint Designer’ın sequential formattaki akış modelini kısmen state Machine Workflow’a çevirir. Ve böylelikle forward-only olan yapının dinamik koşullara göre bekletilebilmesine olanak tanır.

Tüm bu Microsoft Office Sharepoint Designer 2007 aktivitelerine ek olarak internetten edinilebilecek veya gerekli extensionları yüklemenin ardından Visual Studio 2005 ve Visual Studio 2008 aracılığı ile kendi yaratabileceğiniz Sharepoint Designer aktivitelerini de mevcut sisteminizde kullanabilirsiniz.

Sharepoint Designer 2007 üzerinde kullanılabilecek son derece kullanışlı pek çok aktiviteye https://www.codeplex.com adresinden veya yapımcı firmaların web adreslerinden ulaşılabilir. Ücretli yada ücretsiz olabilecek bu aktivitelerin size iletilen kurulum materyallerine göre farklı yükleme alternatifleri olacaktır. Aşağıda bu yöntemlerin adımlarından bahsedilmektedir.

ÖZEL AKTİVİTENİN MANUEL OLARAK YÜKLENMESİ

Kendinizin yazdığınız veya internetten kaynak kodunu (veya assembly, actions dosyası gibi çıktılarını) indirdiğiniz bir aktivitenin Microsoft Office Sharepoint Designer 2007 aracılığı ile kullanılabilmesi için öncelikle bazı manuel adımların atılması gerekir.

Elde edilen kaynakta aşağıdaki materyallerin eksiksiz olarak bulunması veya yaratılması gerekir.

Tasarlanan iş akışı aktivitesinin assemblysi (Stronge name bir assembly olması gerekir GAC deploymentı için)
İş akışı aktivitesinin Sharepoint Designer’a tanımlanabilmesi için gerekli olan “*.ACTIONS” dosyası.

Tüm materyallerin hazır olmasının ardından aşağıdaki iş adımları ile ilgili aktivite kullanıma hazır hale getirilebilir.

İş akışına ait assemblynin GAC’a deploy edilmesi. Bu işlem için ilgili dll’in C:\WINDOWS\Assembly klasörüne sürüklenip bırakılması veya GACUTIL aracı kullanılarak GAC’a deploy edilmesi gerekmektedir.
Aktiviteye ilişkin Sharepoint tanımlamalarının yapılabilmesi adına aktivitenin kullanılacağı web uygulamasının C:\Inetpub\wwwroot\wss\Virtual Directories dizinindeki web.config dosyasına gidilmeli ve <SafeContols></SafeControls> taglarının arasına asseblye ilişkin safe control tanımlanmasının yapılması gerekir. Bu işlem için SafeControls tagındaki herhangi bir satır kopyalanır ve içeririsnde yer alan AssemblyName, Culture, Version, NameSpace, PublicKeyToken ifadeleri sizin assemblynizinkiyle değiştirilir.
Kendi assemblynize ilişkin bu bilgileri elde etmek için bir öndeki adımda deploy ettiğinizi C:\WINDOWS\Assembly adresinde dll’inizi bulun ve uzerinde sağ tıklayıp “Özellikler” alanına gelin. Açılan pencere az önce saydığımız tüm bilgileri size iletiyor olacaktır.
Aynı web.config dosyasında yer alan <System.Workflow.ComponentModel.WorkflowCompiler> tagının içerisine yine assemblynize ilişkin bilgilerin girilmesi. Bu işlem için SafeControls eklemesinde olduğu gibi içerideki satırlardan birini kopyalayabilir ve değişmesi gereken AssemblyName, PublicKeyToken, Version, Culture ifadelerini değiştirebilirsiniz.
web.config deki bu işlemlerin ardından dosyayı kaydedin ve kapatın.
Bir sonraki adımda Sharepoint Designer’ın tanımladığınız iş akış aktivitesine dair bilgileri okuyabilmesi ve aktivite listesinde buna ilişkin kayıtları size gösterebilmesi için gerekli tanımlamaları yapıyoruz. Bu işlem için C:\Program Files\Common Files\Microsoft Shared\web server extensions\12\TEMPLATE\1033\Workflow dizinine kadar gidin. Burada “WSS.ACTIONS” isimli bir dosya göreceksiniz. Eğer iş akış aktivitesi materyalleriniz arasında *.ACTIONS uzantılı bir dosya varsa onu buraya kopyalayın. Eğer yoksa sizin yaratmanız gerekecektir. Bu durumda mevcut WSS.ACTIONS dosyasını bir XML editörü ile açın ve içerisinden işinize en çok yarayacak(Sizin aktivitenize en fazla benzeyen) bir iş akışı aktivitesinin tanımlama textini kopyalayın. Yeni oluşturduğunuz bir text editöründe bu dosya içerisinde sizin aktivitenize göre gerekli alan adı ve tanımlama değişikliklerini yapın ve kaydedin.
Şayet Türkçe bir sisteminiz varsa bu işlemin aynısını C:\Program Files\Common Files\Microsoft Shared\web server extensions\12\TEMPLATE\1055\Workflow klasöründe de yapın.
IIS’i restart edin
Microsoft Office Sharepoint Designer 2007’i açın ve yeni bir iş akışı oluturup Actions bölümünde tanımlamasını yaptığınız aktiviteyi gördüğünüzü doğrulayın.

ÖZEL AKTİVİTELERİN SETUP İLE YÜKLENMESİ

Şayet kullanmayı planladığınız ve ihtiyaç duyduğunuz özel aktivite daha önce bir başkası tarafından yazılmışsa ve içeriğe güveniyor, kullanmak istiyorsanız bunu internetten indirebilirsiniz. Son dönemde karşımıza çıkan pek çok aktivite setup dosyaları veya setup.bat batchleri ile beraber gelmektedir. Bu durumda yapacağınız yükleme çok daha kolay olacaktır. Aşağıda bu işlemin adımları anlatılmıştır.

İnternetten indirdiğiniz setup dosyasını Sharepoint’in yüklü olduğu sunucu üzerinde çalıştırın.
Setup uygulaması öncelikle sistem doğrulaması yapacaktır. (Kimi eklentiler SP1 istemekte ve bunun gibi yüklemeler ile sisteminizin uygun versiyonda olup olmadığını kontrol etmektedir.)
Şayet bir önceki adım başarılı geçtiyse “İleri” butonları aracılığı ile kurulumu tamamlayın.

Bu işlem son derece hızlı gerçekleşecektir. Sonrasında IIS restart gibi işlemlerde setup uygulaması tarafından yapılmış olacağından doğrudan Sharepoint Designer’deki kontrol aşamalarına geçebilirsiniz. Şayet ilgili aktivite çalışmayacak olursa bir önceki başlıkta anlattığımız “Manuel Yükleme” adımlarının tamamını sırayla ilgili dosya sisteminde kontrol edin ve eksik kalan adımlar varsa yükleme sonrası bunları siz tamamlayın. (Örneğin sisteminiz Türkçe’dir ve ilgili setup sadece C:\Program Files\Common Files\Microsoft Shared\web server extensions\12\TEMPLATE\1033\Workflow klasörüne ACTIONS dosyasını kopyalamıştır. Bu durumda 1055 klasörüne sizin kopyalamanız gerekecektir.

Evren AYAN
WSS Architecture MVP, ISPA Regional Evangelist

Microsoft Office Sharepoint Designer 2007 Is Akıs Genel Ozellikleri

Microsoft Office Sharepoint Designer 2007, Microsoft Office Sharepoint Server 2007 ve Windows Sharepoint Services 3.0 üzerinde pek çok özelleştirme işleminin yapılabilmesi için tek araç konumundadır.

Microsoft’un Office 2007 ürününde Frontpage’e yer vermemesi ve Frontpage’in üstlendiği görevlerin tamamına ek olarak MOSS 2007 ve WSS 3.0 üzerinde özelleştirme çalışmaları için de bu aracı adreslemesi bunda temel sebeptir.

Teknik anlamda Sharepoint Designer’ın tek ürün olma sebebi ise Sharepoint sistemlerinde sayfa, stil dosyası, imajlar, içerikler gibi tüm yapıların veritabanında binary formatta tutulması ve bu binary dosyalar üzerinde güncelleme yeteneğinin sadece bu üründe yer alması gösterilebilir.

Sharepoint Designer aracılığı ile Sharepoint sistemleri üzerinde tasarım özelleştirmesinin yapılabilmesinin yanı sıra bazı etkin kullanıcı ve yönetici eylemleri de bu ürün aracılığı ile yapılabilmektedir. Örneğin doküman kütüphanesi, liste, anket gibi Sharepoint öğelerinin yaratılabilmesi, sitelerin yedeğinin alınabilmesi, yeni sayfa ve layoutların yaratılabilmesi bu eylemlere örnek olarak gösterilebilir. Yine Sharepoint Designer aracılığı ile yapılabilecek eylemlerden bir tanesi de iş akışlarının hazırlanabilmesi ve bu iş akışlarının mevcut sistem üzerindeki liste ve kütüphanelere deploy edilebilmesidir.

SHAREPOINT DESIGNER İŞ AKIŞI YETENEKLERİ

Microsoft Office Sharepoint Designer aracılığı ile yaratılabilecek iş akışları in-browser iş akışlarına göre bazı temel farklılıklar ve artılar gösterir. İki iş akışı arasındaki temel farklar aşağıda listelenmiştir.

In-browser iş akışlarında herhangi bir iş akışı koşulu belirtilemezken Sharepoint Designer iş akışlarında kütüphane veya listedeki alanlara ilişkin koşullar tanımlanabilir. (Örneğin masraf formunun 500 YTL’den büyük bir tutara sahio olması durumu gibi)
In-browser iş akışlarında görev formu sabit iken (onay/red, yorum gibi alanlar) Sharepoint Designer iş akışlarında özelleştirilmiş görev formları aracılığı ile kullanıcıdan daha fazla bilgi toplanabilir.
In-browser iş akışlarında organizasyon hiyerarşisi gibi iş akışlarında dinamikliği sağlayacak yapılar sunmak son derece zorken Sharepoint Designer iş akışlarında bu tip bilgiler dışarıdaki veya içerideki bir kaynaktan okunarak iş akışına dahil edilebilir.
In-browser iş akışlarında iş akışı esnasında yapılabilecekler kısıtlıyken Sharepoint Designer iş akışlarında 21 adet temel ve eklenebilecek özel aktiviteler ile pek çok sayıda özel aktivitenin gerçekleşmesi sağlanabilir. (Örneğin liste öğesinin güncellenmesi, log kaydının girilmesi, iş akışının bekletilebilmesi gibi)

Yukarıda sayılan farklar sebebiyle Sharepoint ortamında iş akışı hazırlanması konusunda en çok tercih edilebilecek yöntemlerden bir tanesi Sharepoint Designer iş akışlarıdır. Bu türün daha da gelişmişi olarak adlandırabileceğimiz bir diğer yöntem ise Windows Workflow Foundation kullanarak iş akışları geliştirmektir ki .Net Framework 3.0 / 3.5 bilgisi gerektirmesi ve sonuç itibariyle kod yazıyor olmanız sebebiyle development süresini uzatacak ancak diğer yandan çok daha esnek yöntemleri kullanabileceğiniz bir iş akışı geliştirme ortamıdır.

Microsoft Office Sharepoint Designer 2007 kolay bir arayüzde tek bir satır kod yazmaya gerek kalmaksızın iş akışlarını oluşturmanıza ve deploy etmenize imkan verecek şekilde tasarlanmıştır. Özel aktivitelerin yazılabiliyor ve eklenebiliyor olması aracın varsayılan özelliklerinin dışında da yeteneklere kavuşabilmesini sağlayacaktır.

SHAREPOINT DESIGNER ILE İŞ AKIŞI GELİŞTİRMEK

Microsoft Office Sharepoint Designer 2007 ile iş akışı geliştirmek için öncelikle iş akışını hangi kütüphane veya liste üzerinde çalıştırmak istediğinizi belirlemeniz gerekir. Çünkü Sharepoint Designer’da iş akışı, tasarım özelleştirmesi gibi işlemler site bazında yapılır. İlgili kütüphane veya listeye karar verildikten File>New>Workflow seçeneği aracılığı ile yeni iş akışını yaratacağınız sihirbaz karşınıza getirilir.

Bu ekranda iş akışına o site için tekil bir isim vermeli ve iş akışının hangi liste veya kütüphane üzerinde çalışacağını belirtmelisiniz. İş akışı sisteme deploy edildikten sonra bu iki alandaki değerler değiştirilemeyecektir.

Bu temel bilgileri verdikten sonra iş akışının başlama şeklini seçmeniz gerekir. Üç farklı şekilde başlatılabilir Sharepoint Designer iş akışları:

Manuel : Bu durumda kullanıcı liste veya kütüphanede ilgili öğenin üzerindeki menüyü açar ve “Workflows” butonuna tıkladığı zaman birazdan tasarlayacağınıziş akışını listede görür. İsterse o anda sadece ilgili öğe için manuel bir iş akışı başlatabilir.
“Created” Anında : Bu durumda iş akışı seçtiğiniz kütüphane veya listeye atanır ve deploy anından itibaren o liste veya kütüphanede yaratılacak tüm öğeler için otomatik olarak çalışır.
“Modified” Anında : Bu durumda iş akışı seçtiğiniz kütüphane veya listeye atananır ve deploy anından itibaren o liste veya kütüphanede değiştirilecek tüm öğeler için otomatik olarak başlar.

Aynı ekranda üç adet konfigürasyon butonu da görmekteyiz. Bunlar aşağıda belirtilen işlemler için kullanılmaktadır.

Check Workflow : İş akışı içerisinde herhangi bir hata yapılıp yapılmadığını denetler. İş akışı sihirbazının devamında da sürekli olarak görünür. Bir iş akışını deploy etmeden önce bu butona tıklayarak çalışmayı engelleyici bir hata yapıp yapmadığınızı görebilirsiniz.
Initiation : İş akışının initiation yani başlangıç aşamasında çalışacak formu tasarlamanızı sağlar. Özellikle bir iş akışı manuel olarak kullanıcı tarafından başlatılacaksa initiation formunu başlangıç anında kullanıcıdan alması gereken bilgilere göre konfigüre edebilirisiniz. Butona tıklamanızın ardından bir sihirbaz başlatılacak ve iş akışı başlatılırken kullanıcıya gösterilip veri toplanacak formun alanlarını oluşturmanız sağlanacaktır.
Variables : İş akışı değişkenlerini yaratmanıza olanak tanır. İş akışının devamı boyunca kullanıcıdan topladığınız bilgileri veya iş akışı içerisinde çalıştırdığınız aktiviterlerden dönen sonuçları burada yaratacağınız değişken listesinde depolayabilirsiniz.

Tüm bu ana konfigürasyonları yaptıktan sonra “Next” butonuna tıklayarak iş akışında tanımlayacağınız koşulları ve bu koşullara karşılık iş akışının çalıştıracağı aktiviteleri tasarlayabilirsiniz.

Bu bölümde ekranın sağ köşesinde gördüğünüz “Workflow Steps” kısmı iş akışındaki mevcut adımlarınızı görüntüler ve yeni adımlar yaratabilmenizi sağlar. Böylelikle iş akışı esnasında karmaşık bir tasarım yerine adım adım ilerlemeleri tasarlayabilmenize olanak tanır.

Ekranın sol bölümü ise seçili adımda iş akışının yapması gereken koşul kontrolleri ve bu koşullara ilişkin çalıştıracağı aktiviteleri gösterir. Burada “Conditions” alanını kullanarak iş akışının üzerinde çalıştığı liste veya kütüphanede bulunan alanların değerlerini karşılaştırabilip üzerinde koşul çalıştırma işlemi yapabileceğiniz gibi farklı kütüphane ve listedeki alanlar için de bu işlemi gerçekleştirebilirsiniz.

Aynı bölümde yer alan “Actions” butonu aracılığı ile ise üstte seçmiş olduğunuz koşulun gerçeklemesi durumunda iş akışının alması gereken aksiyonları sıralayabilirsiniz. Örneğin koşul kısmında listede yer alan “Tutar” alanının “500” değerinden büyük yada küçük olması koşulunu sorgulayabilir ve bu koşul doğru ise o anki öğe için alttaki Actions bölümünde bir kullanıcıya görev oluşturması, aynı kullanıcıya email ile görevi bildirmesi, iş akışı loglarına görevin yaratıldığına dair bir mesaj yazmasını ve görevin atandığı kullanıcının bir aksiyonu yerine getirmesini beklemesini söyleyebilirsiniz. Gerekli aksiyon yerine geldiğinde siz ikinci iş akışı adımında yeni bir koşul ve yeni aksiyonları tanımlamış olabilirsiniz.

Bu bölümde seçilecek aksiyonlar 21 varsayılan ve bunun üzerinde sizin ekleyeceğiniz özel aksiyonlar olabilir. Dolayısıyla Sharepoint Designer’ın varsayılanları ile sınırlı kalmayıp edineceğiniz veya yazacağınız özel aksiyonlar ile iş akışının kendi sistemleriniz ile entegre olmasını sağlayabilirsiniz. Örneğin yazacağınız özel bir aktivite aracılığı ile iş akışına konu olan öğaye ait bilgileri bir veritabanı sistemine yazdırabilirsiniz.

ŞAYET GÖREV ATANAN BİR İŞ AKIŞINIZ VAR İSE

Sharepoint Designer aracılığı ile yaratılan iş akışları her zaman görev atama yönünde ilerlemez. Bazen bir öğenin yaratılmasını takiben o öğe üzerindeki yetkileri değiştirmek veya o öğenin yaratıldığından bazı kullanıcıları haberdar etmek de bir iş akışı olarak adlandırılabilir.

Eğer hazırladığınız iş akışında bir kullanıcıya görev ataması yaptıysanız ve Sharepoint Designer tarafında ikinci bir iş akışı yaratmanızı gerektirecektir. Zira ilk yarattığınız iş akışı normal bir liste veya kütüphane üzerinde çalışırken bu iş akışı içerisinden bir kullanıcıya görev oluşturduğunuzda görev öğesi bir görev listesinde yaratılacaktır. Yani yarattığınız iş akışının kontrolünde olmayan bir yerde. Bu durumda Görev listesi üzerinde çalışacak ikinci bir iş akışı yaratabilir ve yaratılan görevin durumuna göre ilk yaratılan iş akışı ile entegre olmasını sağlayabilirisiniz.

Evren AYAN
WSS Architecture MVP, ISPA Regional Evangelist

Temel Web Part Gelistirme Ve Deploy Etme

ASP.Net 2.0’ın hayatımıza girmesinin ardından .Net Framework içerisinde pek çok yeni kontrol grubu ve alt frameworkler ile çalışmaya başladık. Membership, Webpart gibi alt frameworkler işimizi son derece kolaylaştıran ve development süremizi kısaltan bir yapıyı hizmetimize sunmaya başladı. Aynı dönemde ortaya çıkan pek çok internet sitesinde bu alt frameworklerin kullanım örneklerini gördük ve teşvik edildik. Örneğin Live ürün ailesi içerisinde yer alan “Spaces” bize webpart konusunda örnek sunan ilk sitelerdendi. Sitenin kavuştuğu yeni yapı ile kullanabileceğimiz bölümler webpart olarak geliştirilmiş ve istediğimizi sayfamızda gösterebilir, istediğimizi engelleyebilir hale geldik. Webpartların yerlerini değiştirerek daha kişiselleştirilmiş siteler yaratabildik.

Aslında webpartın ortaya çıkışında temel nedenlerden biri de buydu. Yani sadece site sahibine değil kullanıcıya da sitenin tasarımı ve içeriği konusunda tercihte bulunma hakkı vermek. Bu sayede ben bir portala girdiğimde ana sayfada IMKB Endeksi, Döviz Kuru gibi beni daha çok ilgilendiren bölümleri görmek isterken bir başka kullanıcı aynı bölümlerde Flaş Haberler ve Oyunları görmeyi tercih edebildi.

Microsoft Office Sharepoint Server 2007 ve Windows Sharepoint Services 3.0 altyapısını kullanan sitelerde de hem developmentı parçalar halinde gerçekleştirebilmeyi sağlamak hemde sitelerin kişiselleştirilebilmesine olanak tanımak adına webpart frameworkden yoğun bir şekilde faydalanılmış durumda. Alttaki ekran görüntüsünde Sharepoint ile beraber gelen standart bir “Team Site” ın düzenleme modunu görüyorsunuz. Resimden de göreceğiniz üzere site içerisinde gördüğümüz herşey kutucuklara ayrılmış durumda ve ister kişisel tercihlerle ister yöneticilerin uygun gördükleri şekilde bu kutucukların görünümünde ve yerlerinde değişiklik yapma şansımız var.

Burada gördüğümüz “Left” ve “Right” ifadeleri WebPartZone olarak isimlendirdiğimiz ASP.Net bileşenlerine karşılık geliyor. WebPartZone kontrolleri birer konteynır görevi üstlenip içerisinde webpartları barındırabiliyor. Dolayısıyla o kadar da özgür olmadığımız anlıyoruz. WebPartZone’lar dışında bir yerde webpartlarımızı görüntülememiz mümkün değil.

Hedefimizi biraz daha Sharepoint odaklı hale getirirsek akla ilk olarak şu soru gelecektir: “Neden Webpart?”

Çünkü webpart hem iç hemde dış verileri görüntüleyebilmek ve bunları modül halinde yazabilmek için elimizdeki men kullanışlı tekniği bize sunar ve Sharepoint sistemlerinde özelleştirme genellikle webpartlar aracılığı ile yapılır. Bazen site içerisinde yarattığınız bir listenin farklı bir şekilde görüntülenebilmesi için webpart yazarsınız bazense tamamen dışarıdaki bir veritabanından bilgileri okumak ve Sharepoint sisteminiz içerisinde göstermek için. Sharepoint’te temel amaç sunulabilen tüm kurumsal bilginin birlikte çalışabilirlik adına tek adresten sunulması olduğundan örneğin bir CRM uygulamanızdaki müşterileriniz için veri girişini hala uygulamanın kendisinden yaparken verilerin sorgulanması işini Sharepoint’e bırakabilirsiniz. Bu sayede CRM uygulamasını sadece veri sorgulamak için kullanacak kullanıcılarınıza CRM clientını kurmaktan kurtulabilir ve her türlü bilgiye tek ekrandan ulaşma prensibini yerine getirebilirsiniz.

Burada konu alnınacak şey webpartın ne olduğu ve temel bir “Merhaba Dünya” webpartının nasıl geliştirilip deploy edileceği konusu. Ancak konu bununla sınırlı değil elbette. Daha ileri aşamalarda daha özelleştirilebilir webpartların, birbirine bağlı webpartlarında örneklerini bulabileceksiniz.

Sharepoint sitenizde yeni bir webpart geliştirmek için öncelikle Visual Studio 2005 veya 2008’de yeni bir “Class Library” projesi yaratıyoruz. Microsoft’un hazırlamış olduğu ve çok daha hızlı webpart geliştirmenizi sağlayabilecek VS 2005 ve 2008 proje templateleri de bulunmakta, isterseniz bu templateleri de kullanabilirsiniz geliştirirken. Projemizi yaratalım.

Projenizi ekledikten sonra yapmanız gereken bazı temel referans eklemeleri, using satırı eklemeleri ve WebPart sınıfından kalıtım sağlama eklentilerini yapmamız gerekiyor.Sırasıyla :

References bölümünde yeni bir referans olarak “System.Web” kütüphanesini ekleyin
using elemanı olrak “using System.Web.UI.WebControls.WebParts” namespaceini ekleyin
Sınıfınızın “WebPart” sınıfından referans almasını sağlayın. “TemelWP:WebPart” şeklinde.

Not : WebPart sınfından referans almak için “System.Web” yerine “Microsoft.Sharepoint” kütüphanesini de tercih edebilirsiniz. Aynı WebPart sınıfını her ikisi de barındırmaktadır.

Şimdi kalıtımı sağladığımız “WebPart” sınıfındaki “Render” metodunu override edeceğiz, yani yeniden kodlayacağız. “Render” metodu webpartın içeriğinin oluşturulduğu metoddur ve string bir ifadeyle HTML olarak her türlü içeriği gönderebilirsiniz. Bu sayede ekrana bir şeyler yazdıralım.

Webpartımız kod itibariyle hazır. Şimdi bunun Sharepoint sistemimiz tarafından kullanılabilir hale gelmesi için deploy edilmesi gerekiyor. Deploy ederken webpart projemizin oluşturduğu “dll” e ihtiyaç duyacağız. Ancak eğer GAC’a deployment yapacaksanız oluşacak assemblyi “sign” etmeniz gerekiyor. Bu işlem için Solution Explorer’da proje üzerinde sağ tıklayıp “Özellikler” penceresine ve burada da “Signing” tabına geliyoruz. “Sign the assembly” checkboxını iaretleyip alttaki dropdownmenüden “New” seçeneğini işaretliyoruz. Karşınıza assemblyniz için oluşturacağınız “snk” uzantılı dosyanın yaratılacağı basit form geldi. Herhangi bir isim verin ve “Protect my key file with a password” checkboxını kaldırın.

Şimdi projenizi build edebilir ve deployment adımlarına geçebilirsiniz.

DEPLOYMENT ADIMLARI

Elde ettiğiniz TemelWebPart.dll’i C:\Windows\assembly dizinine deploy edin. Bu işlem için gacutil’i de kullanabilirsiniz. Eğer manuel deploy edecekseniz ilgili klasör copy/paste i desteklemediğinden sürükle/bırak ile işlemi gerçekleştirebilirsiniz.
Sharepoint’in hazırladığınız webpartı güvenli bulabilmesi için uygulamanın web.config dosyasında yer alan <SafeControls> bölümüne gitmeli ve webpartınızı tanıtmalısınız. Bu işlem için C:\Inetpub\wwwroot\wss\VirtualDirectories\<UygulamanizinAdi> klasöründe yer alan web.config dosyasını açın, <SafeControls> tagını bulun ve içerisine şu satırı kopyalayın. (Tabi kendi Public Key Toke’ınızla. Public Key Token’a dll’i deploy ettiğiniz GAC’dan ulaşabilirsiniz.)<SafeControl Assembly=”TemelWebPart, Version=1.0.0.0, Culture=neutral, PublicKeyToken=11b24de2dc63fc73″ Namespace=”TemelWebPart” TypeName=”*” Safe=”True” />
IIS’i restart edin

Web uygulamanızın anasayfasını açın.(Sitenin değil, site collectionın) Site Actions>Site Settings>Modify All Site Settings bölümünde yer alan “Galleries” bölümünde “Web Parts” ı tıklayın. Yazdığınız webpartı burada göremeyeceksiniz, çünkü henüz populate etmedik. Populate edebilmek için bu ekranda “New” butonuna tıklayın. Karşınıza tüm webpartların bulunduğu bir liste gelecek. Buradan kendi webpartınızı bulun, işaretleyin ve üst bölümden “Populate” butonuna tıklayın.

Şimdi webpartı kullanmak istediğiniz siteyi Site Actions>Edit menüsü aracılığı ile düzenleme modunda açın. Sayfada yer alan WebPartZone’ların üstünde yer alan “Add a Web Part” butonunu tıklayın ve karşınıza gelecek listeden webpartınızı seçip sayfaya ekleyin.

Ve sonuç …

Evren AYAN
WSS Architecture MVP, ISPA Regional Evangelist

MOSS 2007 (Sharepoint Server 2007) Nedir?

SHAREPOINT 2007

SharePoint yazılımı sunucu tabanlı çalışan bir iş yönetim uygulamasıdır. Bu uygulama ile firma/kuruluşların birlikte çalışma, içerik yönetimini, iş süreçlerini, web sitesi yönetimi düzenli bir şekilde çalışmasını ve süreçlerin maksimum seviyede elektronik olarak ilerlemesini sağlamaktadır.

Office SharePoint Server 2007 uygulaması Windows SharePoint Services teknolojisini kullanan bir üründür. Merkezi listeler ve kitaplıklar, Web günlükleri, Wiki’ler ve toplantı çalışma alanı gibi ekip çalışma alanları oluşturma olanağı da dâhil olmak üzere Windows SharePoint Services’te bulunan tüm özellikler Office SharePoint Server 2007 uygulamasında da vardır.

Office SharePoint Server 2007 listeler ve belge kitaplıkları için tutarlı, tanıdık bir çerçeve, site yönetimi ve site özelleştirme olanakları sağlamak için Windows SharePoint Services’ten yararlanır. Bununla birlikte, Office SharePoint Server 2007 uygulaması Windows SharePoint Services sitelerinde bulunmayan geliştirilmiş veya ek özellikler de sağlar. Örneğin, Office SharePoint Server 2007 uygulaması Windows SharePoint Services ile aynı arama teknolojisini kullanır, ancak, SAP, Siebel ve diğer iş uygulamalarında iş verileri arama olanağı gibi,

Kurumsal İçerik Yönetimi
Birlikte Çalışma
Arama
Kurumsal Zeka
Süreç Yönetimi
Portal

KURUMSAL İÇERİK YÖNETİMİ

Doküman Yönetimi

Belgelerinizin tek bir noktada yönetilmesini sağlar. Dokümanlarınızın versiyon takibinin yapılması, Arşivlenmesini ve indekslenmelerini sağlayabilir. Dokümanlarınız için dizinler oluşturabilirsiniz. Check-In Check-out yöntemiyle dosyalarınızın aynı anda herkes tarafından güncellenmesini engelleyebilirsiniz. Digital arşivleme yaparak belgelerinize barkod kodları verebilirsiniz. Belgelerinizin güvenliğini sağlayabilir, Versiyon düzeyine kadar erişim yetkileri verebilirsiniz. Hazırladığınız iş akışları ile belgeleriniz onaylardan geçtikten sonra yayınlanabilmektedir. ISO belgelerinizi rahatça bu sistem üzerinden takip edebilmenizi sağlayabilir. Sharepoint 2007 Belge Yönetimi için aşağıdaki özellikleri hazır vermektedir.

Belge Merkezi site şablonu Kuruluşların yoğun belge yönetimi içeren senaryoları destekleyecek büyük ölçekli belge yönetim siteleri oluşturmasına olanak sağlar.

Çeviri Yönetimi Kitaplığı Çeviri Yönetimi Kitaplığı, el ile belge çevirme işlemine olanak sağlayan görünüm ve özellikleri sağlayarak, kuruluşların çevrilmiş belgeler oluşturmasına, depolamasına ve yönetmesine yardımcı olur.

Belge dönüştürme çerçevesi Office SharePoint Server 2007 sunucu tarafında belgelerin bir dosya biçiminden diğerine dönüştürülmesi için destek sağlar.

2007 Microsoft Office sistemi istemci program bütünleştirmesi Bu özellik ile Office ürünleri ile entegrasyonu sağlamaktadır. Bunların başında iş akışlarını Office ürünleri içinden çalıştırma ve sonlandırma. Belge özelliklerini tanımlama, Sürümleri karşılaştırma, Barkodlama ve etiketleme.

Kayıt Yönetimi:

Office Sharepoint 2007 ürünü size kayıtlarınızı tutabileceğiniz, bunları raporlayıp kullanıcılara sunabileceğiniz bir altyapı imkânı sunmaktadır. Bunlara örnek bir firmanın ürün listesi, Müşteri Listesi, Servis Takibi, Personel Takibi vs. gibi listeleri oluşturabilirsiniz. Office Sharepoint size bu listeleri hazırlamayı çok basit hale getirmektedir. Bununla beraber işinize yarayacak bazı kontrolleri de koymaktadır. Denetleme, Barkodlar, Etiketler, Form Dönüştürme ve Arşivleme ve kullanım süresi sonu özelliklerini tanımlayabilirler. Kişilere veya gruplar kendilerine özel görünümler tasarlayabilirler. Farklı listelerden alanlar tanımlayabilirler. Bunları sonunda raporlayabilir. Gerektiğinde başka veritabanlarından veya web sitelerinden SOAP/SMTP protokollerini kullanarak veri beslemesi sağlanabilir.

Web İçeriği Yönetimi

Web sitelerinizin içeriğini Sharepoint üzerinden yayın yapabilirsiniz. Hazırladığınız şablonları son kullanıcılara doldurtabilir. Bunları belli bir onay iş akışından sonra sitenizde yayınlanmasını sağlayabilirsiniz. İçeriği farklı dillerde sitenizde yayınlayabilme altyapısını da sağlamaktadır. Ayrıca bu site içeriklerine mobil cihazlardan da erişimi hazır hale getirebilir.

Fiziksel Arşivler

Fiziksel olarak bulunan arşivlerinizi elektronik hale getirecek Sharepoint altyapısını kullanarak güvenli bir şekilde yönetmenize imkân vermektedir. Fiziksel arşivlerinizi (Faturalar, İmar arşivleri, Tapular, sözleşmeler, Önemli belgeler vs.) scanner yardımı ile sisteme atarak bunları saklayabilirsiniz. Ayrıca bu Kayılara yasalar dâhilinde saklanması gereken süreleri tanımlayabilir, süre dolduğunda dokuman imha süreçlerini otomatik olarak başlatabilirsiniz. Bu sayede fiziksel arşivlerinizin yıpranmasını en minimum seviyeye getirerek kâğıtsız bir ofis oluşturabilirsiniz.

BİRLİKTE ÇALIŞMA

Sharepoint in en önemli özelliklerinden biride iletişimi maksimum derecede sağlayan birlikte çalışma özelliğidir.

Örneğin, Belge Çalışma Alanı site şablonunu kullanarak, başkalarıyla bir belge veya bir takım belgeler üzerinde birlikte çalışabilirsiniz. Toplantılar grubundaki site şablonları bir kuruluştaki ekiplerin çeşitli türden toplantıları yönetmesine yardımcı olacak şekilde tasarlanmıştır. Bu gruptaki şablonlar temel toplantılardan karar odaklı toplantılara ve hatta sosyal etkinliklere kadar her şeyi destekler.

Belgelerinizi, Göreve ve ortak takvimler oluşturarak istenilen personel veya departmanlar ile bilgilerinizi paylaşabilirsiniz.

Web Blogları oluşturarak personelinizin veya üyelerinizin fikir ve görüşlerini paylaşabileceği hazır bir web günlükleri imkânı sağlamaktadır. Bu günlüklere yorumlar yazabilir. Karşılıklı fikir paylaşımı yapabilirsiniz.

Wiki siteleri hazırlayarak firmanız ile ilgili bir kurumsal ansiklopedi oluşturabiliriniz. Bununla ürünleriniz veya işleriniz ile ilgili terimleri yazarak personelinizin iş hakkında daha fazla bilgiye ulaşmasını sağlayabilirsiniz.

Sharepoint üzerindeki tüm liste ve belge kütüphanelerine RSS ile bağlanabilirsiniz. RSS, kişilerin haberler, web günlükleri ve ilgilendikleri başka öğelerin güncelleştirme veya aktarımlarını tek bir yerden almalarına ve görüntülemelerine olanak sağlar.

Projeleri yönetme

Gantt grafiği içeren bir Proje Görevleri listesi oluşturabilirsiniz. Gantt grafiği, ekip görevlerinin tarihlerini ve ilerleme durumunu izlemek için kullanabileceğiniz, proje görevlerinin bir tür görsel genel sunumudur.

Portalları, ekip sitelerini ve listeleri bir mobil aygıtta görüntüleyebilirsiniz ve bu da yolda olduğunuz sırada ekip projeleri ve görevlerinden uzak kalmamanıza yardımcı olur. Örneğin, listeler telefonlarda (veya uluslararası standartları destekleyen diğer iletişim aygıtlarında) basitleştirilmiş bir metin biçiminde, her sayfa içeriğini kaydırmaya yarayan bir bağlantıyla birlikte görüntülenir. Ayrıca listeler güncelleştirildikçe uyarı da alabilirsiniz.

Sharepoint içersindeki tüm liste ve kütüphanelere mail alma özelliği sayesinde mail atabilirsiniz. Ofis dışında olduğunuz yerlerde sharepointe verilen email adresine mail atarak dokümanınızın ilgili kütüphaneye yerleşmesini sağlayabilirsiniz.

Outlook 2007 ile Sharepoint 2007 yi offline olarak kullanabilirsiniz. Offline moda olarak Sharepoint 2007 ye bağlanmadan dosyalarınızı evinizde veya internet erişimi olmayan bir noktada kullanabilirsiniz.

ARAMA

Doğru bilgi ve belgelere hızlı bir şekilde ulaşmak için arama özelliği kullanılmaktadır. Aramak istediğinizi kelimeyi yazmanız yeterli olmaktadır. Sharepoint yazılan kelimenin doğruluğunu kontrol ederek hatalı yazdığınız takdirde kendisi kelime düzeltme yapmaktadır. Ayrı tablar oluşturarak aramak istediğiniz kaynakları ayrı olarak tanımlayabilirsiniz. Aranan kelimeleri sonuçlar içersinde koyu olarak göstermektedir. Ayrıca aradığınız kelimlerin Sharepoint ortamına aktarıldığı anda sizi bilgilendirmeye olanak sağlar. Bununla beraber Sharepoint Arama sadece kendi içeriklerini aramakla kalmaz tanımladığınız dış siteleri, veritabanlarını ve diğer ürünlere (SAP,Siebel, CRM) bağlanarak arama yapabilmektedir. Ayrıca uzantılara ait i-filter tanımı yapılarak farlı içeriklerinde içindeki kelimleri indeksleme yeteneğine sahiptir.

KURUMSAL ZEKA

Geleneksel olarak, çözümleme amacıyla büyük miktarda yapısız verilere erişmeye yarayan araçlar yalnızca, veri depolama ve arama konusunda yılların deneyimine sahip kişilerin kullanımına açıktı. Birden fazla kaynaktan verileri kullanarak Web’de yayımlamak, geçmişte geliştirici ve danışmanlarla sınırlı bir işti. Office SharePoint Server 2007 uygulamasında bulunan özellikleri kullanarak, bilgi işlem çalışanları birden fazla kaynaktan veri derleyip bunları Web’de yayımlayabilir.

Günümüzün en önemli konularından biri veri madenciliğidir. Çok fazla program ve çok fazla datalar birikmiştir. Bunları raporlaması ve analizi bazen sayfalarca olmakta ve karar alma hızı yavaşlamaktadır. Günümüz yöneticilerinin istediği tek bir ekranda genel olarak sonucu görme ve etkin karar verebilmeye yardımcı olabilecek raporlardır.

Office SharePoint Server 2007 uygulaması SAP, Siebel ve Microsoft SQL Server 2005 gibi iş uygulamalarına bağlanarak, kolayca rapor, liste ve anahtar performans göstergeleri (KPI) yayımlamanıza olanak sağlar.

SQL Reporting Services ile hazırladığınız raporlarınızıda kolay bir şekilde Sharepointe aktarabilirsiniz.
Excel Hizmetleri ile Excel çalışma kitabını bir sunucuda saklayıp bu çalışma kitabının herhangi bir bölümünü bir Web sayfasında yayımlamanıza olanak sağlar. Kullanıcılar canlı verileri görüntülemek ve etkileşimli çalışmak için yalnızca bir tarayıcıya gereksinim duyar. Çalışma kitabı Web sayfasında, Excel Web Erişimi (EWA) Web Bölümü kullanılarak yayımlanır.

Excel Hizmetleri’nin bir biriyle etkileşimli olan ve birlikte Excel Hizmetleri’nin genel yapısal tasarımını oluşturan üç temel bileşeni vardır.

Excel Hesaplama Hizmetleri (ECS) Excel Hizmetleri’nin, çalışma kitabını yükleyen, Microsoft Office Excel 2007 ile tam uyumlu şekilde hesaplama yapan, dış verileri yenileyen ve oturumları gerçekleştiren “altyapısıdır”.

Excel Web Erişimi (EWA); istemci bilgisayarınıza ActiveX denetimleri yüklemek gerekmeksizin, Dinamik Hiyerarşik Etiket Biçimlendirme Dili (DHTML) ve JavaScript kullanarak Microsoft Office Excel çalışma kitabını bir tarayıcıda görüntüleyen ve etkileşimli çalışmaya olanak sağlayan bir Web Bölümüdür ve kontrol panelindeki diğer Web Bölümlerine ve diğer Web Bölümü Sayfalarına bağlanabilir.

Excel Web Hizmetleri (EWS); Microsoft Office SharePoint Services’te tutulan ve bir geliştiricinin Excel çalışma kitabına dayalı özel uygulamalar oluşturmak amacıyla uygulama programlama arabirimi (API) olarak kullanabileceği bazı yöntemler sağlayan bir Web hizmetidir.

BDC (Business Data Catalog) özelliği sayesinde farklı veritabanlarına bağlanarak verileri listelerinizde veya raporlarınızda kullanma imkânı sağlamaktadır. Ayrıca çeşitli veritabanlarına bağlanarak size sorgulama yapma imkânı da sunmaktadır.

Anahtar Performans Göstergeleri (KPI) Anahtar Performans Göstergesi (KPI) bir hedefe doğru kaydedilen ilerleme miktarını bildiren görsel bir işarettir. KPI’ler ölçülebilir hedeflere doğru alınan mesafeyi hızlı şekilde değerlendirmek bakımından ekipler, yöneticiler ve işletmeler için önemlidir. SharePoint KPI’lerini kullanarak, aşağıdaki soruların yanıtlarını kolayca gözünüzde canlandırabilirsiniz:

Nelerin önünde veya nelerin gerisindeyim?
Ne kadar ileride veya ne kadar gerideyim?
Tamamladığım en az miktar nedir?

Bir işletmenin her alanı, ulaşmaya çalıştığı iş hedeflerine bağlı olarak farklı türden KPI’leri izlemeyi tercih edebilir. Örneğin, bir çağrı merkezi müşteri memnuniyetini artırmak için, kısa bir zaman dilimi içinde belirli sayıda çağrıyı yanıtlamaya yönelik bir hedef koyabilir. Veya satış bölümü, bir aya düşen yeni satış görüşmeleri sayısı gibi performans hedefleri koymak için KPI’ler kullanabilir.

KPI’ler, KPI listeleri kullanılarak oluşturulur ve özel KPI Web Bölümleri kullanılarak görüntülenir. KPI listelerini Office SharePoint Server 2007 uygulamasında Rapor Merkezi’nde veya başka herhangi bir sitede saklayabilirsiniz ve burada erişim iznine sahip herkes tarafından yeniden kullanılabilirler.

Panolar Pano, KPI’lerden ve Excel çalışma kitaplarından veri görüntüleyen esnek bir sayfadır. Örneğin, insan kaynakları bölümü, çalışanların kendi maaş ve kazanç geçmişleri gibi kişisel bilgilerini görüntülemek için kullanabilecekleri bir pano tasarlayabilir.

SÜREÇ YÖNETİMİ

İş süreçleri tüm kuruluşlarda önemli bir konumdadır ve formlar da genellikle, harcama raporlarının onaylanması süreci gibi iş süreçlerinde önemli bir yer teşkil eder. Sharepoint 2007 uygulamasında Infopath formlarını kullanarak kullanıcılardan istenilen formları düzenli ve kontrollü bir biçimde girilmesi sağlanmaktadır. Bu formları doldurmak için kullanıcısının makinesinde Interner Explorer, Safari, Mozilla, Firefox ve Google Chrome olması yeterlidir.

Infopath formları ile kullanıcılara esnek bir kullanıcı ara yüzü sunarak çeşitli Masraf Formu, izin Formu, Seyahat Formu vs. gibi formları digital olarak hazırlayabilirsiniz. Bu hazırladığınız formları çeşitli iş akışlarından geçirdikten sonra istenilen kütüphanelere yayınlatabilir. İstenilen veritabanları ile entegre hale getirebilirsiniz.

Ayrıca bu formları web siteniz üzerinden yayınlayarak müşterilerinizden veya bayilerinizden toplamak istediğiniz bilgileri bu form vasıtası ile toplayıp ilgili yerlerde inceleyip analiz edebilirsiniz.

HAZIR İŞ AKIŞLARI

Onay Bu iş akışı, bir belge veya öğeyi onay için bir kişi grubuna yönlendirir.

Görüş Topla Bu iş akışı, bir belge veya öğeyi görüş için bir kişi grubuna yönlendirir.

İmza Topla Bu iş akışı bir Microsoft Office belgesini dijital imzalarını almak üzere bir kişi grubuna yönlendirir.

Bırakma Onayı Kayıt yönetimi süreçlerini destekleyen bu iş akışı, katılımcıların süresi dolan belgeleri tutma veya silme kararı vermelerine izin vererek, belge atma ve tutma işlemlerini yönetir

Üç durum Bu iş akışı kuruluşların müşteri destek sorunları, satış olasılıkları veya proje görevleri gibi büyük miktarda sorun ve öğeleri izlemesini gerektiren iş süreçlerini yönetmek için kullanılabilir.

Grup Onayı Bu iş akışı, onayların seçilebileceği hiyerarşik bir kuruluş şeması sağlar ve onaylayanların imza yerine damga denetimi kullanmasına olanak sağlar. Bu çözüm özellikle Doğu Asya Pazarları için tasarlanmıştır.

Çeviri Yönetimi Bu iş akışı, çevrilecek belgenin kopyalarını oluşturup çevirmenlere çeviri görevleri atayarak, el ile belge çevirisi sürecini yönetir. Bu iş akışı yalnızca Çeviri Yönetimi Kitaplıkları için kullanılabilir.

Bunlara ek olarak kendinizde iş akışları tasarlayabilirsiniz. Sharepoint designer ürünü ile kendinize has iş akışları tasarlayabilirsiniz. Örneği doldurduğunuz form önce sizin müdürünüz tarafından onaylansın sonrasında ise finans müdüründe onaylansın gibi akışlar tasarlayabilirsiniz. Veya belli bir rakama kadar olan formlar bir kişide olmayanlar başka bir kişide gibi.

Son olarak birde kendinize has olarak tamamen her şeyine müdahale edebileceğiniz iş akışları tasarlayabilrsiniz. Bunun için programcılık bilgisi gerekmektedir. Visual Studio 2005 ile .net 3.5 dilini kullanarak kendi özel iş akışlarınızı yazabilirsiniz.

PORTAL

Office SharePoint Server 2007 kuruluş intranet portallarını, şirket Internet Web sitelerini ve bölümlü portal sitelerini tasarlamak, dağıtmak ve yönetmek için yararlı olan pek çok özellik içerir. Bu özellikler, Web içeriklerini zamanlı biçimde yazmanıza ve yayımlamanıza olanak sağlar ve birden fazla siteyi yönetme maliyet ve giderlerini olabildiğince azaltabilir.

Kullanıcılar tarafında hazırlayacağınız web tabanlı şablonlarla kullanıcılarınızın içeriği hazırlamasına yardımcı olursunuz. Hazır şite şablonlarını kullanarak haber siteleri, doküman yönetim siteleri, toplantı yönetim sitelerini hazırlayabilirsiniz.

Office SharePoint Designer 2007 uygulaması, Office SharePoint Server 2007 Web siteleri oluşturmaya ve özelleştirmeye ve SharePoint teknolojilerini temel alan iş akışı özellikli uygulamalar oluşturmaya yönelik yeni bir üründür. Office SharePoint Designer 2007 uygulamasını Office SharePoint Server 2007 sitelerini özelleştirmek için kullanabilirsiniz. Bu size, portal sitelerini veya portal sayfalarını her zamankinden fazla esneklik ve güçle tasarlama ve genişletme olanağı sağlar. Örneğin; SharePoint siteleri için geçişli stil sayfası (CSS) dosyalarını düzenlemek için en gelişmiş düzenleme araçlarını kullanabilirsiniz.

Web sitelerinin izleyicileri dil, coğrafi bölge, tarayıcı aygıt veya şirket ilişkisi dahil olmak üzere bir çok açıdan çeşitlilik gösterir. Site çeşitlemesi hazırlama ve koruma işi güç ve zaman alıcı olabilir. Office SharePoint Server 2007 uygulamasında, çeşitleme özelliği site yöneticilerinin bir kaynak sitedeki içeriklerin özelleştirilebilir kopyalarını her bir hedef sitede bulundurarak, çeşitlemeleri yönetme sürecini basitleştirmelerine olanak sağlar. Bu özellik öncelikle çok dilde site yayımlamada yararlı olur. Örneğin, bir kaynak (örneğin, Basın Açıklamaları – İngilizce) ve birden fazla hedef site (örneğini Basın Açıklamaları – Fransızca, Basın Açıklamaları – Japonca) tanımlayabilirsiniz ve Office SharePoint Server 2007 hedef siteleri kaynak siteyle eşit durumda tutar.

Kaynaklar:

https://office.microsoft.com

Emre BALCI

Hakan Uzuner

Sharing knowledge is a lifestyle

Etiket arşivi: Windows Sharepoint Services 3.0

Adım Adım Sharepoint 2007 Kurulum ve Konfigurasyon

Temel Web Part Gelistirme Ve Deploy Etme

MOSS 2007 (Sharepoint Server 2007) Nedir?