System Center ailesinin bir üyesi olan Virtual Machine Manager 2008 (VMM), başta Windows Server 2008 Hyper-V olmak üzere, Virtual Server 2005 ve Vmware ESX Server 3.x ortamları tarafından bizlere sunulan hizmetlerden tam anlamıyla yararlanmak üzere tasarlanmış bir araçtır. Yani sanallaştırma ortamlarını yönetirken kullanacağımız ve gerçekten elimiz ayağımız olacak bir araç.

Sunucu sanallaştırma piyasası son günlerde oldukça hareketli çünkü Microsoft firmasının hypervisor tabanlı sunucu sanallaştırma teknolojisi olan Hyper-V piyasadaki yerini almış durumda. ÇözümPark bilişim portalı olarak bizde bu konuda birçok uygulama makalesi yayınladık, seminerler düzenledik ve Hyper-V konusundaki gelişmeleri dünya ile aynı anda sizlere duyurduk.

Bildiğiniz gibi Hyper-V ile aynı fiziksel sunucu üzerinde birden fazla sanal işletim sistemini, birbirinden bağımsız ve tabiri caiz ise birbirine değmeden çalıştırıp yönetebiliyoruz. Temelde amaçlanan sunucu konsolidasyon işlemini en iyi şekilde yerine getirebilen Hyper-V, aynı zamanda lisans, maliyet, sunucu yönetimi, güç tasarrufu, toplam sahip olma maliyetlerinin düşmesi gibi daha birçok konuda fayda sağlamaktadır. Ayrıca kısa süre önce duyurusu yapılan Hyper-V 2.0 ile birlikte daha bir çok yenilik ve özellik bizlerle olacak.

Ekim 2008’de RTM olan ve Kasım 2008 başında satın alınabilir duruma geçen System Center Virtual Machine Manager 2008, başta Hyper-V sunucular ve üzerinde çalışan sanal makineler olmak üzere birçok sanallaştırma ortamını yönetebilen bir araçtır. Yani artık farklı hypervisor’leri tek bir konsol üzerinden yönetebiliyoruz.

Yapımızdaki birden fazla Hyper-V server’ı, Virtual Server 2005’i, Vmware ESX Server’ları ve bu host sistemler üzerinde çalışan çok sayıda sanal makineyi yönetmek gün geçtikçe zorlaşmaktadır çünkü yapı giderek genişlemektedir. Bu noktada hayat kurtaran bir araç olan Virtual Machine Manager 2008 tüm sanallaştırma yapımızı tek bir konsol üzerinden yönetmemizi ve elimizdeki teknolojiden tam anlamıyla faydalanabilmemizi sağlamaktadır.

Virtual Machine Manager 2008’in en önemli özelliklerine göz atalım.

Birden Fazla Hypervisor Desteği:

Virtual Machine Manager 2008 ile aşağıdaki sanallaştırma platformlarını ve üzerinde çalışan VM (sanal makineleri) yönetebilmekteyiz.

Wndows Server 2008 Hyper-V ve VMs

Virtual Server 2005 ve VMs

VMware VI3

Ayrıca VMware VI3 (Virtual Center yoluyla) uyumluluğu sayesinde artık VMotion gibi özellikler desteklenmektedir (ESX’ler arası). Bunun yanında VMware sunucuları için Intelligent Placement gibi SCVMM’e özgü özellikler de kullanılabilmektedir.

Windows Server 2008 Desteği:

Virtual Machine Manager 2008 ile Hyper-V çalıştıran yada çalıştırması planlanan Parent OS üzerinde (Yani Windows server) bir takım yönetimsel işlemler gerçekleştirebiliriz. Ayrıca x64 mimarideki bir Windows Server 2008 işletim sistemi üzerinde Hyper-V teknolojisini uzaktan etkinleştirmeye imkan tanımaktadır.

Performans ve Kaynak Optimizasyonu (PRO):

Virtual Machine Manager 2008, VM’ler üzerinde dinamik olarak sanal kaynak yönetimini mümkün kılar. Operations Manager 2007’nin yeteneklerinden yararlanarak donanımlarda, işletim sistemlerinde yada uygulamalarda ortaya çıkabilecek donanım aksaklıklarında ve performans sorunlarında, ilgili kaynaklara dinamik olarak yada bizim belirlediğimiz komutlar ile müdahale edebilmektedir.

Convert İşlemleri:

Normal şartlarda fiziksel bir sunucunun sanal ortama taşınması çok zahmetli olabilir. Zaman kaybına sebep olur ve en önemlisi de sunucunun kapatılması gerekebilir. SCVMM2008 ile P2V Convert yani Physical to Virtual (fizikselden sanala) dönüştürme yeteneği ile fiziksel sistemleri hızlı, zahmetsiz ve en önemlisi kesintiye uğratmadan sanal ortama taşıyabilirsiniz. Ayrıca V2V Convert ile örneğin Vmware imajlarını da VHD formatına dönüştürebilir, Hyper-V ve Virtual Server üzerinde çalıştırabilirsiniz.

Akıllı ve Karlı Bir Yapı:

Genellikle bir fiziksel sunucu % 5-15 oranında işlemci kapasitesiyle çalışır (özel durumlar hariç). VMM bunun ölçümünü yapabilir ve ilgili sanal makineleri uygun fiziksel sunucular üzerine taşıyabilir; böylelikle başka bir göreve yönlendirmek ya da donanımı hizmetten kaldırmak amacıyla fiziksel kaynakların serbest kalmasını sağlayabilir. Fiziksel sunucu konsolidasyonu sayesinde sürekli veri merkezi büyümesi, alan, elektrik ve güç maliyetleri tarafında ciddi düşüşler söz konusudur.

Yeni Aygıtların Hızlı Yapılandırılması:

Yeni sunucu taleplerine yanıt olarak, ağ altyapısındaki her konumda bulunan kullanıcılara yeni sunucuları oldukça hızlı bir geri dönüş süresiyle ulaştırabiliriz. VMM 2008’in biz IT yöneticilerine sunduğu en güzel özelliklerinden biriside sanal sistem kurulumlarını fiziksel bir sunucu kurulumundan çok daha kısa sürede yapma olanağı sunmasıdır. Ayrıca tek bir konsol aracılığı ile, sanal ve ana sistemlerin ilgili iş gruplarının ihtiyaçlarını karşılayıp karşılayamadıkları gözlemlenip yönetilebilmektedir.

Intelligent Placement:

VMM hangi fiziksel sunucunun belirli bir sanal iş yükü için ana sistem görevini üstlenmesi gerektiğine ilişkin öneri getirmeden önce çok çeşitli veri elementleri üzerinde, geniş kapsamlı veri analizleri yürütür. Bu analizler yöneticilerin aynı ana sistem üzerinde birkaç sanal iş yükünü birden nasıl konumlandıracaklarını belirlemelerinde kritik öneme sahiptir. Operations Manager 2007 tarafından sunulan geçmiş verilere erişim yeteneği sayesinde Intelligent Placement işlemi sanal aygıt ve bağlı olduğu ana sistem donanımı arasında mümkün olan en iyi uyumu sağlamak için geçmiş performans niteliklerini saptayabilmektedir. Bu sayede varsayıma dayalı sanal makine kurulumları en aza inmektedir.

Test ve Geliştirme İçin Atanmış Sanal Makine Yönetimi:

Sanal makineler üzerinde test amaçları doğrultusunda yapılandırma ve kaldırma işlemlerinin sürekli uygulandığı Test ve Geliştirme ortamlarında genellikle sanal altyapılar kullanılmaktadır. VMM’in bu en yeni sürümü kapsamında, yöneticilerin bir taraftan sanal aygıtların yönetimi üzerindeki hassas denetim yeteneklerini korurken diğer taraftan bu yapılandırma görevini yetkili kullanıcılara atayabildikleri bütünüyle yeniden tasarlanmış ve geliştirilmiş self-service web portal bulunmaktadır.

Library Sayesinde Sanal Makine Bileşenlerinin Organize Tutulması Sağlanıyor:

VMM, bir veri merkezine ait sanal deponun düzenli tutulması amacıyla çeşitli sanallaştırma bileşenlerinin merkezi bir kitaplıkta depolanmasını sağlıyor. Kitaplığa ait olan, kullanımı kolay ve yapılandırılmış format sayesinde IT yöneticileri, belirli bileşenleri kolaylıkla bulabilir ve yeniden kullanabilirler; böylelikle yeni sunucu taleplerini karşılamak ve değişikliklerini yapak için oldukça hızlı yanıt verebilirler.

Windows PowerShell™ İle Zengin Bir Yönetim ve Kod Yazma Yeteneği:

VMM uygulaması bütünüyle komut satırı ve kod yazma ortamı Windows PowerShell üzerinde kurulmuştur. VMM’in 2008 sürümü, yöneticilerin özelleştirme ve otomatikleştirme işlemlerini benzeri görülmemiş bir seviyede yürütmelerini mümkün kılacak yeni PowerShell commandlet’leri ve “kod görüntüleme” denetimleri getirmektedir.

Öne çıkan bu özelliklerden kısaca bahsettikten sonra Virtua Machine Manager’ın bileşenlerine göz atarak devam edelim.

VMM farklı componenetlerden oluşuyor. Yani VMM’i tek bir fiziksel sunucu üzerinde bütün componenetleri ile kullanabileceğimiz gibi, bazı componentleri farklı sistemler üzerine kurarak dağıtma şansına da sahibiz.

Virtual Machine Manager 2008 yapısında hangi componentin hangi görevi üstlendiğini anlamak için aşağıdaki mimariyi inceleyelim.

Virtual Machine Manager Server (VMM Server):

VMM yapısının ana bileşenidir. Tüm bileşenlerin bağlı olduğu, işlemlerin merkezindeki birimdir. Sanallaştırma sunucularımızın yönetimi bu birim tarafından yapılmaktadır. Mimaride de görüldüğü gibi VMM Server ihtiyaç duyduğu bilgileri tutmak için SQL Server DB’i kullanır. Bu SQL DB’i local olarak çalışabileceği gibi remote bir SQL Server da olabilir.

Virtual Machine Manager 2008 kurulumu için öncelikle Virtual Machine Manager Server kurulumunun yapılması gerekir (Kurulum makalesinde inceleyeceğiz).

Virtual Machine Manager Administrator Console:

Mimaride Administrator’s Console olarak görebileceğiniz, VMM Server’a eklenmiş olan Host ve üzerindeki sanal makineleri yönetirken kullanacağımız konsoldur.

VMM Server ve Administrator Console farklı componentlerdir. Her ikisi de aynı sistem üzerinde bulunmak zorunda değildir. VMM Server’ı bir sunucu üzerine kurduktan sonra yönetimsel anlamda henüz bir işlem yapamayız çünkü henüz ortada herhangi bir konsol yoktur.

VMM Server kurulumundan sonra Administrator Console’u kurmak gerekir. Güzel özelliklerden birisi de Administrator Console’u VMM Server ile aynı sunucu üzerine kurmak zorunda olmamamız. Örneğin Windows Vista üzerine Administrator Console’u kurarak Virtual Machine Manager 2008 ve sanallaştırma ortamını yönetebiliriz.

Virtual Machine Manager Self-Service Portal:

Mimaride Self Service Web Portal olarak görebileceğiniz ve bazı VMM 2008 yönetimsel işlemlerinin web tabanlı olarak yapılabilmesine olanak sağlayan bir componenttir. Kurulumu şart değildir, ihtiyaç halinde kullanılabilir.

Self Service Web Portal sayesinde şirket kullanıcılarımız web ara yüzünden kendi sanal makinelerini yaratabilir, donanımlarını editleyebilir ve sanal makineyi çalışır hale getirebilirler. Tabi tamamen bizim belirlediğimiz izinler ve politikalar çerçevesinde.

Yada hosting firmaları bu özelliği geliştirerek müşterilerinin kendi sanal makinelerini yaratıp yönetebilmesine olanak sağlayabilirler.

VMM Library Server:

Sanal makine bileşenlerini ve bu bileşenler ile oluşturulmuş şablonları saklamamıza, ihtiyaç olduğunda bu şablonlar ile çok hızlı bir şekilde yeni sanal makineler yaratmamıza olanak sağlayan bir componetttir.

Library Server içerisinde aşağıdaki bileşenleri tutabiliriz.

Şablon

Sanal Makine

Donanım profilleri

Sanal işletim sistemi profilleri

Sanal Hard Disk

Sanal Floppy Disk

ISO İmajları

Yanıt dosyaları (Answer File)

PowerShell Scriptleri

Varsayılan olarak VMM 2008 kurulumunda ilk kurulum yapılan VMM Server aynı zamanda Library Server görevindedir.

Virtual Machine Hosts (Fiziksel Sanallaştırma Sunucuları):

Yukarıdaki mimaride Virtual Server Host, Windows Server 2008 Hyper-V ve ESX Host olarak görülebilen bölümlerdir. Yani sanal makinelerimizi çalıştıran fiziksel sistemlerdir. Ör: Windows Server 2008 ile Hyper-V kullanarak sanal makineler çalıştırıyorsak, Windows Server 2008 işletim sistemini kurduğumuz fiziksel sunucu VMM için Virtual Machine Host konumundadır.

Virtual Machine Host’lar VMM içerisine eklenmekte ve bu hostlar ile birlikte üzerindeki sanal makineler yönetilebilmektedir.

Virtual Machine (Sanal Makine):

Virtual Machine Host yani fiziksel sistemler üzerinde çalışan sanal makinelerdir (VM)

Local Agent:

Mimaride görünmeyen ancak olmazsa olmaz bir componenttir. Yönetim için VMM Server’a ekleyeceğimiz Host’lara (yani fiziksel sanallaştırma sunucuları) öncelikle bu component’i yüklemeliyiz. Eğer Host sistem VMM Server ile aynı domain yapısı içerisindeyse, Host ekleme işlemi sırasında Agent otomatik olarak yüklenir. Eğer Host Workgroup ortamında çalışıyor ise, Agnet’ı manuel olarak yüklememiz gerekir.

Toparlarsak;

Yapının merkezinde VMM Server bulunuyor. Yönetim konsolu için Administrator Console kurulumu gerekiyor. Daha sonra Administrator Console kullanarak VMM Server üzerine Virtual Machine Host’ları ekliyoruz ve üzerlerindeki sanal makineleri yönetebiliyoruz. VM Host’lar üzerinde Agent’ın yüklü olması gerekiyor (domain ortamında otomatik yükleniyor, workgroup ortamında manuel yüklenmeli). Eğer yeni bir sanal makine yaratmak istersek, Library Server üzerinde önceden tanımladığımız şablonları kullanıp bu işlemi hızlıca gerçekleştirebiliyoruz. Ayrıca Web Self-Service Portal ile kullanıcılarımızın da bu işlemleri yapabilmesine olanak sağlayabiliyoruz, böylelikle iş yükümüz biraz hafifliyor J

Tüm bu güzel özellikleri ilerleyen makalelerimizde tek tek ele alacağız.

Şimdi Virtual  Machine Manager 2008 kurulumu için ihtiyacımız olan donanım ve yazılım gereksinimlerine göz atalım.

Daha öncede bahsettiğimiz gibi VMM 2008’in tüm özelliklerini aynı fiziksel server üzerinde kullanabileceğimiz gibi, birtakım özellikleri farklı sunucular üzerinde de dağıtabiliriz. Bu durumda hangi özelliğin nelere ihtiyaç duyduğunu bilmek önemli.

Virtual Machine Manager 2008 Sistem Gereksinimleri (tüm özellikler aynı sunucu üzerinde ise)

Donanım İhtiyaçları:

Yazılım İhtiyaçlar:

Virtual Machine Manager Server Sistem Gereksinimleri (Bu özellik farklı bir sunucuda ise)

Donanım İhtiyaçları:

Yazılım İhtiyaçları:

Administrator Console Sistem Gereksinimleri (Bu özellik farklı bir sunucu/pc de ise)

Administrator Console’u farklı bir sistem üzerine kurma şansımız var ancak tavsiye edilen yöntem VMM Server ile aynı sunucu üzerinde çalışmasıdır.

Eğer farklı bir sistem üzerinde çalıştıracaksak aşağıdaki gereksinimleri sağlamış olmamız gerekiyor.

Donanım İhtiyaçları:

Yazılım İhtiyaçları:

Son olarak ise VMM 2008 ile yönetebileceğimiz VM Host’ların neler olduğuna bakalım.

1. Aşağıdaki OS’ler üzerinde çalışan Virtual Server 2005 SP1

Windows Server 2003 with SP2 or later

Windows Server 2003 R2 with SP2 or later

Windows Server 2003 x64 with SP2 or later

Windows Server 2003 R2 x64 with SP2 or later

* Bu sistemler üzerinde WinRM 1.1 kurulu olmalı (https://go.microsoft.com/fwlink/?LinkId=84599)

2. Windows Server 2008 Hyper-V

3. Vmware Ailesi

VMware® VirtualCenter 2.5

VMware® VirtualCenter 2.0.1

VMware® ESX Server 3.5

VMware® ESX Server 3.0.2

VMware® ESX Server 3i

Serhat AKINCI – IT Pro.

Kaynak: TechNet