Office Online Server OOS ( eski ismi ile Office Web Apps) Office Server ürün ailesinin yeni bir ürünü olup temel anlamda bir önceki sürümde olduğu gibi Word, PowerPoint, Excel ve OneNote için brower temelli sürümleri sunmaktadır. Eski sürümden en büyük farkı Modern Attachment desteklemesidir. Daha basit anlamda Outlook on the Web kullanıcıları Office programı olmadan mail içerisindeki ekleri okuyabilir veya düzenleyebilirler.
Exchange Server 2016 ile beraber gelen en yeni özelliklerden birisi “Modern Attachments” olarak geçen klasik ekler kullanmak yerine örneğin 10mb lık bir Word dokümanını eklemek yerine bunu one drive veya SharePoint’ e yükleyip veya hali hazırda burada çalıştığınız bu dokümanın linkini kullanma yöntemidir. Bu sayede iki önemli konuda çok ciddi gelişme sağlayabiliriz. Birincisi malum bu dosya boyutlarından kaynaklı hızlı büyüyen veri tabanlarını yönetmek ( index, backup, restore vb ) için artık daha az efor sarf edeceğiz, çünkü ekler posta sunucuları yerine olması gerektiği gibi onedrive veya Sharepoint üzerinde saklanmaktadır. İkinci önemli faydası ise büyük şirketlerde bu tür sürekli olan dolaşan dokümanların sürümlerinin sürekli olarak karışması ve bu nedenle ekiplerin en güncel dosya yerine farklı dosyalar ile çalışmasından dolayı ciddi efor kayıpları yaşanmaktaydı. Ekler merkezi bir yerde ve ortak olarak kullanıldığı için bu tür bir sorunda yaşamıyor olacağız.
OOS, Exchange Server dışında diğer Microsoft ürünleri ile de uyumlu çalışmaktadır.
Yukarıdaki tabloda da göreceğiniz gibi pek çok 2012 sürümü ile ( Exchange hariç ) uyumlu çalışmaktadır.
Peki, OOS kurulumu için öncelikle nasıl bir sunucu gerekli? Buradaki temel faktör diğer kritik sunucu rollerinin ( Domain Controller, Sharepoint, Sql, Exchange Server vb ) kurulu olmadığı bir sunucu seçebilirsiniz. Ek olarak Office client programları da yüklü olmamalıdır. Tabi ki HA yapısı isteniyor ise birden çok OOS kurulabilir.
Office Online Server için iki temel endpoint ayarı vardır.
1 – Organizasyon Seviyesinde
Eğer Exchange Server 2016 sunucularınızın tamamı tek bir merkezde ve coğrafi olarak Office Online Server dağıtmayı düşünmüyorsanız organizasyon seviyesinde deployment yapabilirsiniz. Yada mailbox seviyesinde yaptığınız sunucu erişilemez duruma düşer ise eğer istemci bu durumda organizasyon seviyesindeki Office online sunucusuna erişmek isteyecektir.
2 – Mailbox Server Seviyesinde
Eğer gelen istekler iki veya daha çok OOS arasında dağıtmak istiyorsanız veya coğrafi olarak farklı OOS dağıtımı yapacak iseniz ya da organizasyonunuzda hala Exchange Server 2013 bulunuyor ise bu durumda endpoint konfigürasyonunun mailbox server seviyesinde yapabilirsiniz. Bu durumda bir posta kutusu bulunduğu mailbox server için ayarlanmış olan OOS sunucusuna erişmek isteyecektir.
Özetle organizasyon seviyesinde bir endpoint belirtirseniz herkes buraya gelmek zorunda olduğu için coğrafi dağınık yapılarda bu olmaz, bu nedenle her site içerisindeki Exchange mailbox sunucuları için ayrı Office online server kurup onların URL adreslerini Exchange sunucularına tanımlamak gereklidir.
Yada tek isim kullanırsınız ancak arkasında birden çok OOS olur ve NLB ile yük dağıtılır ise bu durumda organizasyon seviyesinde kullanabilirsiniz (uzak ofis çalışanları yine bir parça yavaş erişim gösterebilir)
Endpoint ayarınız ne olursa olsun OOS sunucularına dışarıdan erişmek isteyen kullanıcılar için 443 nolu portun açık olması gerekmektedir.
Ürün için sunucu gereksinimleri aşağıdaki gibidir;
Windows Server 2012 R2
Visual C++ Redistributable for Visual Studio 2015
Microsoft .NET Framework 4.5.2
Bunları yükledikten sonra aşağıdaki gibi gerekli bileşenleri yükleyen PS komutunu çalıştırıyoruz
Install-WindowsFeature Web-Server, Web-Mgmt-Tools, Web-Mgmt-Console, Web-WebServer, Web-Common-Http, Web-Default-Doc, Web-Static-Content, Web-Performance, Web-Stat-Compression, Web-Dyn-Compression, Web-Security, Web-Filtering, Web-Windows-Auth, Web-App-Dev, Web-Net-Ext45, Web-Asp-Net45, Web-ISAPI-Ext, Web-ISAPI-Filter, Web-Includes, InkandHandwritingServices, Windows-Identity-Foundation
Daha sonra MSDN veya Volume License Service Center üzerinden indirdiğiniz kurulum dosyasını çalıştırabilirsiniz.
Bir sonraki aşama ise kurulum dizini seçimidir. Bu seçimi de yaptıktan sonra kurulumu başlatabilirsiniz.
Kurulum tamamlanmış olabilir.
Bundan sonra OOS için iç ve dış URL adresi tanımlıyoruz. Burada kullanacağınız sertifika ismi çok önemli. Yani Exchange Server için kullanacağınız sertifika SAN sertifikası olacağı için bu ismi de ekleyebilirsiniz.
Eğer bir sertifikanız yok ise IIS üzerinden (Office Online Server kurulduktan sonra bu makineden) alabilirsiniz.
Not: tavsiyemiz güvenli bir iletişim için Public bir sertifika satın almanız, hatta Exchange Server için satın aldığınız SAN sertifikasına Autodiscover ve OWA yanında OOS isminide ekletmeniz olacaktır.
IIS üzerinde sertifika almak için IIS konsolunu açıp sunucu seçili iken sağ bölümden Server Certificates linkine tıklıyoruz.
Sağ bölümden bir sertifika isteğinde bulunuyoruz
Sertifika isteğindeki “Common name” önemli olup bu ismi birazdan URL olarak kullanacağız. Sertifika isteğinde bulunduktan sonra bu isteği ister local ister public bir sertifika üreticisinden sertifikaya çevirip yüklemeniz gereklidir. Yükleme sonrasında OOS sunucusu için aşağıdaki gibi mmc konsolundan sertifikayı kontrol edebilirsiniz;
IIS üzerinden kontrol
Artık yeni bir WebAppsFarm farm oluşturaya hazırız.
İç ve dış ismi aynı kullanmanız durumunda komut setimiz aşağıdaki gibi olacaktır.
New-OfficeWebAppsFarm -InternalURL “https://oos.itstack.com.tr” -ExternalURL “https://oos.itstack.com.tr” -CertificateName “oos.itstack.com.tr”
İç ve dış ismi ayrı kullanmanız durumunda komut setimiz aşağıdaki gibi olacaktır.
New-OfficeWebAppsFarm -InternalURL “https://oos.internal.itstack.com.tr” -ExternalURL “https://oos.itstack.com.tr” -CertificateName “Office Online Server Preview Certificate”
Bundan sonra ise karar vermemiz gereken Mailbox server bazında mı yoksa organizasyon bazında mı bir Office Online Server kullanacağımıza. Şu anda benim ortamımda iki adet Exchange Server 2016 var ve ben bunu Mailbox Server bazında kullanmak istiyorum, bu nedenle Exchange Server makinelerinin birinde aşağıdaki gibi bir komut çalıştırıyorum;
Not: ben mevcut tüm mailbox sunucuları için çalıştırıyorum. Eğer ortamda E2013 var ise tek tek sunucu bazlı çalıştırın.
Get-MailboxServer | Set-MailboxServer MBX -WacDiscoveryEndpoint “https://oos.itstack.com.tr/hosting/discovery”
Daha sonra WepAppPool’ u yeniden başlatıyorum
Restart-WebAppPool MsExchangeOwaAppPool
Eğer Exchange organizasyonunuz için tek bir ayar yapmak istiyorsanız yani tüm organizayon için aşağıdaki komutu herhangi bir Exchange sunucusunda çalıştırabilirsiniz
Set-OrganizationConfig -WacDiscoveryEndpoint “https://oos.internal.itstack.com.tr/hosting/discovery”
Artık Office Online Server kullanıma hazır. Ancak şu anda sadece okuma modu aktif, yani kullanıcılar Office yüklü olmayan bir bilgisayar üzerinden OWA paneline erişi ise Office programlarını rahatlıkla görüntüleyebilirler, eğer editleme yani değişiklik yapmalarına izin vermek istiyorsanız ek olarak aşağıdaki komutu çalıştırmanız gerekli
Set-OfficeWebAppsFarm -EditingEnabled:$true
Şimdi sıra sistemi kontrol etmeye geldi.
Örneğin domain controller makinesine bağlanıyorum ve tahmin edeceğiniz gibi Office programları yüklü değil
OWA panelini açıyorum
Gördüğünüz gibi Türkiye deki ilk Exchange Server 2016 eğitimi vermenin bir yararı olarak bu uygulamayı eğitimde de öğrenciler ile beraber gerçekleştirdik. Evet kısa bir reklamdan sonra gördüğünüz gibi bana gönderilmiş PowerPoint dosyasını görüyoruz, üzerine tıklayıp görüntüleyebiliyorum
Tıklayınca çok kısa bir süre yüklenmesini bekliyoruz
Daha sonra power point açılıyor
Eğer hızlı bir şekilde değişiklik yapmak ve cevap vermek istiyorsanız üst menüden “Edit and reply” bölümüne tıklayınız
Gördüğünüz gibi sol bölüm aynı masa üstü power point programı gibi tüm menüler ve özellikeleri ile hazır. Daha rahat çalışmak isterseniz sağ üst köşedeki “Hide email” linkine tıklayarak tam ekran editlemeye geçebilirsiniz
Sonuç mükemmel. Office Online Server sayesinde şirket çalışanlarınıza nerede olursa olsunlar OWA üzerinden güvenli bir şekilde Office programı yüklü olmayan bilgisayarlarda da Office deneyimi sağlayabileceğiniz gibi Office dokümanlarını download etmek, editlemek ve sonra yollamak gibi zaman kaybına yol açan aksiyonlardan kurtarmış olacaksınız. Son derece önemli bir kullanıcı deneyimi sağlayan Office Online Server, Exchange Server 2016 olan her ortam için bence olmazsa olmaz bir üründür.
Bu makalemin sonuna geldik, umarım faydalı bir makale olmuştur. Bir sonraki makalemde görüşmek üzere.
Kaynak
https://technet.microsoft.com/en-us/library/mt170644(v=exchg.160).aspx